عملیات قدس 3، سومین عملیات محدود از سلسله عملیات‌های قدس است که 19 و 20 تیر 1364، به فرماندهی لشکر 19 فجر سپاه پاسداران، با هدف تصرف تپه 194 واقع در غرب رودخانه میمه در منطقه عمومی دهلران در نقطه‌ای موسوم به «دره سیاه» انجام شد. همزمان با این عملیات، ارتش جمهوری اسلامی نیز عملیاتی در منطقه شرهانی انجام داد که زمینه را برای پشتیبانی عملیات قدس 3 فراهم کرد.

بعد از عملیات بدر، از کلیه یگان‌ها خواسته شد منطقه‌ای برای اجرای عملیات محدود، انتخاب و شناسایی کنند. قرارگاه خاتم‌الانبیاصلی‌الله‌علیه‌وآله مناطقی را با پیشنهاد قرارگاه‌های فرعی به برخی یگان‌ها ابلاغ کرد. سوم اردیبهشت 1364، فرمانده لشکر 19 فجر استان فارس در جلسه‌ای با حضور فرمانده کل سپاه، چند منطقه از جمله قصرشیرین، سومار و به‌ویژه غرب رودخانه میمه در شمال شهرک طیب عراق را برای اجرای عملیات محدود پیشنهاد کرد. اما قرارگاه خاتم‌الانبیاصلی‌الله‌علیه‌وآله از لشکر فجر خواست روی منطقه کانی‌شیخ کار کند. اصرار لشکر 19 فجر روی منطقه غرب رودخانه میمه به این دلیل بود که عراقی‌ها با استقرار در ارتفاعات منطقه، به‌ویژه ارتفاع 194، بر دهلران تسلط کامل داشتند. علاوه بر این، نیروهای لشکر 19 فجر به دلیل داشتن خط پدافندی، آن را به خوبی شناسایی کرده بودند. با اصرار مسئولان لشکر 19 فجر و موافقت قرارگاه خاتم الانبیاصلی‌الله‌علیه‌وآله اقدامات عملی لشکر 19 از هفتم تیر 1364 آغاز شد. در طرح‌ریزی مانور این عملیات، مأموریت لشکر 19 فجر انهدام و اسارت نیروهای عراقی در تپه 194 و تثبیت منطقه تعیین شد؛ ولی به دلیل کمبود نیرو، مقرر شد رزمندگان پس از انهدام و گرفتن اسیر و غنائم به عقب برگردند. 

منطقه عملیاتی قدس 3، بین عراقی‌ها به ارتفاعات «عین‌منصور» و در بین اهالی بومی به «دره سیاه» شهرت دارد. این منطقه در محور عمومی دهلران ـ طیب در غرب رودخانه میمه واقع شده و دارای سلسله ارتفاعاتی از جمله قله‌های 216، 214، 172، 194، 128، 137 و 100 است. همچنین در شرق رودخانه که به منطقه بیات معروف است، ارتفاع 208 به دلیل مشرف بودن بر حاشیه غربی منطقه میمه اهمیت زیادی دارد. این مناطق و ارتفاعات، در شمال خط مرزی و در خاک ایران قرار دارد و عراقی‌ها در عقب‌نشینی خود بعد از آزادی خرمشهر، قسمت مهمی از این مناطق را به دلیل حساسیت و اهمیت نظامی حفظ کرده بودند.

خط پدافندی روی ارتفاع 216 و مسئولیت پدافند آن به عهده گردان 205 ژاندارمری باختران (کرمانشاه) ـ تحت امر لشکر 58 ذوالفقارـ بود. خط اولیه عراق نیز جلوی شیار مالحه روی ارتفاع 194 قرار داشت. عراقی‌ها با استقرار روی این ارتفاع، روی خط خودی و منطقه عمومی دهلران دید کافی داشتند. موانع آنها در این عملیات، دو ردیف مین والمر و ده ردیف سیم‌خاردار حلقوی بود. در اطراف سنگرهای عراق در این محور، شانزده ردیف سیم‌خاردار حلقوی کار و در اطراف پایگاه‌ها و مقرهای آن نیز سه میدان مین انفجاری و منور و 24 رده سیم‌خاردار رشته‌ای نصب شده بود. 

ساعت 7 بعدازظهر 19 تیر 1364، نیروهای لشکر 19 فجر در دهکده فرح‌آباد جمع شدند و پس از اقامه نماز مغرب و عشا به سمت منطقه درگیری با عراقی‌ها رفتند. بنا به دلایلی چون کمبود خودرو، تاریکی هوا و نبود دید کافی، باریکی مسیر و ایجاد ترافیک، نیروها با تأخیر به نقطه رهایی رسیدند. به‌ویژه دسته‌ای از گردان قاسمبن‌الحسن‌علیه‌السلام که به‌موقع به محل مأموریت خود نرسید. رزمندگان گردان امام مهدی‌عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف تا حد ممکن خود را به دشمن نزدیک کردند؛ اما در مجموع تا اعلام آمادگی نیروهای عمل‌کننده، بیش از یک ساعت از زمان پیش‌بینی‌شده برای عملیات گذشته بود.

همه گردان‌ها پس از رسیدن به نقطه رهایی، رأس ساعت 2:40 بامداد 20 تیر 1364 آمادگی خود را برای شروع عملیات اعلام کردند. به دنبال آن نبی رودکی، فرمانده لشکر 19 فجر در ساعت 2:45 شروع عملیات را اعلام کرد. رمز عملیات «ولاحول ولاقوه الا باالله العلی العظیم، انا فتحنا لک فتحاً مبینا، یا امام صادق‌علیه‌السلام، یا امام صادق‌علیه‌السلام، یا امام صادق‌علیه‌السلام، الله‌اکبر» بود.

گردان قاسم‌بن‌الحسن‌علیه‌السلام از محور جاده اصلی، عملیات خود را روی پایگاه‌های چپ و راست جاده اصلی و پایگاه روی جاده و جاده اول آغاز کرد. نیروهای گردان امام مهدی‌عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف نیز با نزدیک شدن به سنگرهای دشمن آنها را محاصره کردند. گردان امام علی‌علیه‌السلام که در محور چپ عملیات مأموریت داشت، درگیری را آغاز کرد و در همان لحظات اول وارد سنگرهای عراق شد. 

غافلگیری و ناآشنایی نیروهای عراقی به منطقه، از مهم‌ترین عوامل موفقیت گردان‌ها و پاک‌سازی منطقه بود. به‌رغم موفقیت گردان قاسم‌بن‌الحسن‌علیه‌السلام در انهدام پایگاه‌های عراق، این گردان نتوانست کمین‌های واقع در شیارهای اطراف جاده را به طور کامل پاکسازی کند. گردان‌های امام مهدی‌عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و قاسم‌بن‌الحسن‌علیه‌السلام در محور راست به هنگام بازگشت با مشکل مواجه شدند؛ به‌گونه‌ای که عراقی‌ها با شلیک رگبار، حرکت نیروها را سد و تلفات زیادی بر رزمندگان تحمیل کردند. گردان امام علی‌علیه‌السلام به هنگام بازگشت مشکل چندانی نداشت و در دستیابی به اهداف خود کاملاً موفق عمل کرد. 

عملیات قدس 3، از سری عملیات‌های موفق ارزیابی می‌شود. پاکسازی منطقه‌ای به وسعت بیست تا سی کیلومترمربع، کشته و مجروح شدن بیش از هفتصد تن از نیروهای عراقی، انهدام ده انبار مهمات، شش قبضه تفنگ 106 میلی‌متری، یک سلاح پدافند هوایی و تعداد زیادی خودروهای سبک و سنگین ارتش عراق، از مهم‌ترین نتایج این عملیات بود. در مجموع با اجرای عملیات قدس 3، گردان یکم از تیپ 805 پیاده ارتش عراق به‌طورکامل و 60 درصد گردان دوم منهدم شد و به گردان سوم نیز خساراتی وارد آمد.

مسئله حائز اهمیت در این عملیات، وضعیت روحی مناسب نیروهای خودی بود که حتی توانست برخی مشکلات و ضعف‌ها را هموار کند. در این عملیات، تلفات نیروهای خودی در مرحله بازگشت بیش از زمان پیشروی و درگیری نیروها بود. گردان امام مهدی‌عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در پیشروی و پاکسازی و انهدام دشمن، یک شهید و دو زخمی داشت؛ ولی در موقع بازگشت متحمل شش شهید و بیش از چهل مجروح شد. 

در 20 تیر 1364 که عملیات قدس انجام گرفت، نیروهای ارتش نیز به‌منظور بازپس‌گیری مناطق اشغالی، در منطقه شرهانی وارد عمل شدند. این خود عاملی شد که تمرکز عراقی‌ها به جبهه شرهانی باشد و آتش توپخانه خود را در آن منطقه متمرکز کنند. درواقع عملیات ارتش، عملاً فریبی برای عملیات قدس 3 و به‌طور غیرمستقیم به‌منزله پشتیبانی از آن شد. 

ساعت 6:45 صبح بیستم، نیروهای عراق با اجرای آتش تهیه و اجرای آتش به‌وسیله هلیکوپتر، پاتک خود را به سمت ارتفاع 137 آغاز و دو هواپیما نیز شهرهای موسیان و دهلران را بمباران کردند. با اجرای آتش نیروهای ایران و آتش گرفتن تعدادی از تانک‌هایشان، پیشروی آن‌ها مختل شد؛ اما تا ساعت 12 ظهر توانستند پشت ارتفاعات 137 مستقر و تا شب روی ارتفاع 194 نیز مستقر شدند.