از دیدگاه آیت‌الله حائری شیرازی، علوم‌انسانی اسلامی یک پروژه آرمانی نیست؛ بلکه ضرورتی است که جامعه اسلامی بدون آن نمی‌تواند مسیر تعالی را طی کند. او تأکید داشت که این علوم باید به‌عنوان مبنای قوانین و سیاست‌های اجرایی قرار گیرند و تحقق آن‌ها نیازمند یک فرآیند طولانی و عزم جدی است. ایشان می‌فرمود: «البته وقتی علوم‌انسانی اسلامی و اقتصاد اسلامی استخراج گردد و قوانین اسلامی بر مبنای آن وضع شود، قوه مجریه باید بر همان اساس عمل کند که تا آن مرحله راهی دراز در پیش است.» این دیدگاه، واقع‌گرایی و آگاهی او از پیچیدگی‌های این مسیر را به‌خوبی نشان می‌دهد.

ولایت در اندیشه او، فراتر از معنای سیاسی یا اجرایی معمول بود. او ولایت را به‌عنوان یک بستر معرفتی معرفی می‌کرد که علوم‌انسانی اسلامی می‌تواند در دل آن رشد کند. به بیان دیگر، ولایت و علوم‌انسانی اسلامی دو مفهوم متقابل و مکمل‌اند؛ ولایت، راهبری این علوم را تضمین می‌کند و این علوم نیز مسیر تحقق اهداف ولایی را هموار می‌سازند. از این رو، این ارتباط نه‌تنها نشان از تعامل میان دانش و رهبری دارد؛ بلکه مسئولیتی سنگین بر عهده نخبگان علمی می‌گذارد.

او با درک عمیق خود از مسائل اجرایی، تأکید داشت که وضع قوانین بر پایه علوم‌انسانی اسلامی، تنها بخشی از مسیر است. قوه مجریه که مسئول اجرای این قوانین است، نیازمند تحولاتی بنیادین در ساختار و نگرش است. این تحول تنها در صورتی ممکن است که جامعه بتواند انسان‌هایی پرورش دهد که به این اصول پایبند باشند و با ایمان و تخصص، آن‌ها را اجرا کنند. این نگاه، نشان‌دهنده حساسیت او نسبت به مسئولیت‌های اجرایی و عملیاتی نظام اسلامی بود. آیت‌الله حائری شیرازی، اگرچه مسیر تحقق تمدن اسلامی را پر پیچ و خم می‌دانست؛ اما به آینده امیدوار بود و به استمرار تلاش و جهاد علمی تأکید داشت. این نگاه او را می‌توان با سخن حافظ هم‌خوان دید:

همت اگر سلسله جنبان شود / مور تواند که سلیمان شود

او همچنین باور داشت که علوم‌انسانی اسلامی، نه به معنای کنار گذاشتن علوم موجودغ بلکه به معنای بازتعریف آنها در چارچوب دینی است. او تأکید می‌کرد که جامعه اسلامی می‌تواند با استفاده از دستاوردهای جهانی و تلفیق آن‌ها با معرفت دینی، الگویی بومی و پیشرو خلق کند. این نگاه، در عین حال که اصالت اسلامی را حفظ می‌کند، از حرکت در مرزهای علم نیز عقب‌نشینی نمی‌کند.

در نهایت، اندیشه آیت‌الله حائری شیرازی، یادآور راهی روشن و دشوار است. او با تأکید بر ضرورت ایمان، ولایت و علوم‌انسانی اسلامی، مسیری را ترسیم می‌کرد که در نهایت به شکوفایی تمدن اسلامی منجر می‌شود. این میراث فکری، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه و بهره‌گیری است.