علی محمدی
یکی از درسهای بزرگی که وقایع این روزهای لبنان برای دولتها و ارتشهای دنیا دارد، استقلال در علم و فناوری، و خودکفایی اقتصادی است. چنانچه تجهیزات ارتباطی در لبنان از شرکتهای داخلی آن کشور و با توسعه علم و دانش در دانشگاهها و بنگاههای آنجا تولید میشد، به احتمال بسیار زیاد، تلفات جانی و مالی کمتری را شاهد بودیم.
وقایع این روزهای منطقه نشان میدهد که جنگهای پیشِرو در لبه فناوری دنیا انجام میپذیرند و کشوری که در علم سرمایهگذاری نکرده و تجهیزاتش را در فراید تولید داخلی بومیسازی ننموده، محکوم به تحمل ضربات سهمگین است، ولو بهترین ابزار نظامی را وارد کرده باشد. به عبارتی استقلال سیاسی اقتصادی، زیربنای توسعه و ایجاد امنیت است که در جهان امروز اهمیتی دوچندان یافته.
گوشهی دیگری از ماجرا را باید از منظر دیدگاهی نگریست که با تاکید بر واژه "مزیت"، معتقدند نباید در تولید هر کالا و فناوری ورود کرد. اینها با تمرکز بر "صرفه اقتصادی"، دولتهای کمتر توسعه یافته را از سرمایهگذاری در کالاهایی که در لبه فناوری دنیا قرار دارند - مثل تکنولوژی نیمه هادی و هوش مصنوعی - منع میکنند و سعی دارند تا حکمرانی اقتصادی آنها را صرفاً به سمت واردات آن کالاها سوق دهند.
نگاهی عمیقتر نشان میداد که تاکید رهبر انقلاب بر مسئله علم، و بخصوص در این اواخر اشاره ایشان به تلاش برای فتح مرزهای هوش مصنوعی، تا چه اندازه حکیمانه و مدبرانه میباشد. مخصوصاً که بخش زیادی از ترورهای رژیم بر پایه هوش مصنوعی بنا شده است.
در خصوص ایران اگرچه از حیث بومیسازی تجهیزات نظامی، ارتباطی و راداری در سطح بسیار بالایی قرار داریم؛ اما حفرهها و کاستیهای فنی نیز وجود دارد که اصلاح آنها از هماکنون باید در دستور کار متولیان امر قرار گیرد.
از طرفی جایگزین نمودن مدل داخلی برخی نرمافزارها و ابزارهای خارجی با محصولات داخلی، به فوریت تمام باید انجام پذیرد. یادمان نرفته در ۲۹ تیرماه امسال وقتی همه فرودگاههای جهان به واسطه اشکال در نرمافزار مایکروسافت زمینگیر شدند، پروازهای فرودگاه مهرآباد به یمن نرمافزار بومی برقرار بود.