اشاره: مصطفی محدثی خراسانی از نخستین شاعرانی است که در شکل‌گیری و تثبیت «شعر انقلاب اسلامی» نقشی مؤثر و جریان‌ساز داشته است. آثار و دیدگاه‌های او در سال‌های مختلف، هم در حوزه شعر انقلاب و هم در عرصه شعر دفاع مقدس و مقاومت، از جایگاهی ارزشمند برخوردار است. در گفت‌وگو با خبرنگار کیهان، او از مؤلفه‌های شعر انقلاب، تفاوت آن با شعر اعتراضی جهان، تداوم شعر دفاع مقدس و نقش نهادهای فرهنگی سخن می‌گوید و آینده این جریان را در نسبت با ادبیات معاصر بررسی می‌کند.

- شما از نخستین شاعرانی هستید که در شکل‌گیری شعر انقلاب نقش داشته‌اید. اگر بخواهید تعریف خود را از «شعر انقلاب اسلامی» بیان کنید، چه مؤلفه‌هایی برای آن قائل هستید؟

- مهم‌ترین ویژگی شعر انقلاب این است که در دوره‌ی معاصر، «خلف‌ترین» شعر فارسی است؛ یعنی به نحو اکمل و اتم میراث‌دار تاریخ شعر فارسی است و بیشترین اتصال را با سرچشمه‌های اصیل این شعر دارد. در مقایسه با جریان‌هایی که در دهه‌های منتهی به انقلاب در گستره شعر معاصر فعال بودند، شعر انقلاب اسلامی توانست پیوند خود را با ریشه‌های کهن حفظ کند.

- در نگاه شما، تفاوت شعر انقلاب اسلامی با شعر اجتماعی یا اعتراضی در دیگر کشورهای جهان چیست؟

- به باور من، شعر انقلاب اسلامی اجتماعی‌ترین و معترض‌ترین جریان شعر معاصر ایران است. شعری که جامعه و جهان پیرامون خود را نقد می‌کند و همچنین به طور مداوم خویش و متولیان خویش را نیز در معرض نقد و پالایش قرار می‌دهد. در فراز و فرود این نقد، همواره در پی زدودن زنگارها و حفظ آیینگی خود بوده است.

- آیا شعر دفاع مقدس امروز هنوز می‌تواند «مسئله‌مند» باشد؟ یا مأموریت تاریخی‌اش تمام شده است؟

- شعر دفاع مقدس در ادامه مسیر خود، پس از پایان جنگ، با رویدادهای جهان اسلام پیوند خورد؛ به‌ویژه با مسئله فلسطین. در نتیجه، این شعر به «شعر مقاومت» بدل شد؛ شعری که دیگر محدود به مرزهای ایران نیست و در گستره جهان اسلام معنا می‌یابد. به باور من، شعر دفاع مقدس، امروز در قالب شعر مقاومت ادامه پیدا کرده است.

- در نگاه شما، آینده شعر انقلاب و دفاع مقدس به چه سمت خواهد رفت؟

- شعر انقلاب مسیر خود را می‌پیماید و همچنان پویا و زایاست. امروز نسل جدیدی از شاعران که بسیاری از آنان پس از دوران دفاع مقدس به دنیا آمده‌اند، با اتصال به همان سرچشمه‌ها می‌سرایند. آنان در جهان معاصر زندگی می‌کنند؛ اما روح حماسه، عرفان و عدالت‌خواهی شعر انقلاب در آثارشان جاری است. به باور من، شعر انقلاب آینده‌ای روشن دارد؛ زیرا ریشه در حقیقت و عدالت دارد. تا وقتی انسان در جست‌وجوی معنا، عدالت و آزادی است، شعر انقلاب نیز زنده خواهد ماند.