امام حسین علیه‌السلام:  بخشنده‌ترین مردم کسی است که به آنکه امید ندارد و درخواست یاری نکرده، کمک کند و ببخشد. (کشف الغمه، ج ۲، ص۳۰) 

سواد رسانه‌ای؛ چگونه هر چیزی را باور نکنیم؟ (قسمت اول)

فراز صالحی

 

روزی چند ساعت در شبکه‌های اجتماعی حضور دارید؟ 

این سؤال می‌تواند جواب‌های مختلفی برای هر کدام از ما داشته باشد. افراد می‌توانند از چند دقیقه تا چندین ساعت با توجه به سبک زندگی‌شان در شبکه‌های اجتماعی حضور داشته باشند. ما معمولا کارهای مختلفی را در شبکه‌های اجتماعی انجام می‌دهیم. برخی از آن به عنوان راهی برای ارتباط با دوستان قدیمی، خانواده یا پیدا کردن دوستان جدید استفاده می‌کنند. برخی دیگر در آن فعالیت حرفه‌ای و کاری دارند و بعضی از افراد هم اخبار را در شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کنند. کاربردهای گسترده شبکه‌های اجتماعی، نشان از اثرات مختلف آن روی زندگی ما دارد. این اثر آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که ما با انواع محتوا در آن سرو‌کار داریم و امروزه شبکه‌های اجتماعی پر از اطلاعات غلطی هستند که می‌توانند روی تصمیمات ما تأثیر بگذارند. اما چطور می‌توانیم نسبت به وجود اطلاعات غلط، آگاه شویم و بازی رسانه‌ها را نخوریم؟ در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
رسانه؛  راهی برای ارتباط بیشتر
برای داشتن تعریف ساده و جامع از رسانه، بهتر است به ریشه‌اش بازگردیم و آن را بررسی کنیم. بر اساس منابع مختلف، ریشه کلمه «رسانه» که به انگلیسی همان مدیا (Media) است به کلمه مدیوم (Medium) بازمی‌گردد. مدیوم معانی مختلفی دارد؛ اما یکی از معانی آن، هر گونه کانال یا راه برای ارتباط برقرار کردن است. پس با توجه به این معنی، می‌توان رسانه را با کمک از ویکی‌پدیا این‌گونه تعریف کرد:
«رسانه یعنی هر ابزار یا کانالی که بتوان از طریق آن، ارتباطی را برقرار کرد. این ارتباط می‌تواند انتقال یک پیام، دادن اطلاعات و حتی راهی برای سرگرم کردن افراد باشد.»
همچنین بنا بر گفته ویکی‌پدیا، در ارتباطات جمعی، رسانه به معنای انواع روش‌ها و ابزارهایی است که برای ذخیره و ارائه اطلاعات یا داده‌ها از آن استفاده می‌شود. با توجه به این تعریف روزنامه‌ها، انتشارات، رسانه‌های خبری، رادیو، تلویزیون و حتی رسانه‌های دیجیتال و تبلیغات نیز نوعی رسانه به حساب می‌آیند. ادامه دارد...