سواد رسانه، جهان تازه‌ای بر روی ما می‌گشاید
محمد محمدی
اگر ما به برنامه های تلویزیون و سینما به‌عنوان یک متن نگاه کنیم و سعی کنیم آنها را مثل کتاب بخوانیم، چنانچه با الفـبای تصاویر آشنا شویم و آن را یاد بگیریم، ناگهان جهان تازه ای در مقابل ما آشکار می شود. یک عکس برای ما به اندازه یک کتاب حرف می زند. نشانه‌هایی که کشورها، مؤسسات، شرکت‌ها، کارخانجات و سایر مراکز برای خود انتخاب می کنند، با ما حرف می زنند. هر رنگی که در پرچمی به کار رفته، برای ما حکایتی نقل می کند. ترکیب این رنگ‌ها، نوشته‌ها و نمادها نیز حکایتی دیگر دارد. اعلان‌های که هر روز در خیابان با آنها مواجه می‌شویم، ما را صدا می‌زنند، به ما اشاره می‌کنند و در کوتاه‌ترین لحظه خبری می‌دهند. طراحان با ظرافت و مهارت تمام، بخشی از متـن را به روی جلد کتاب می آورند و ما را با مضمون و حال و هوای کتاب آشنا می سازند. گویا بخشی از کتاب را برای ما می خوانند. با این نگاه، طرح جلد صرفاً یک طرح زیبا نیست؛ بلکه یک متن هماهنگ با متن کتاب است. ما می‌توانیم خواندن کتاب را از روی جلد آن شروع کنیم.
نادر ابراهیم کتابی به نام « ابن مشغله» دارد. جلد این کتاب را استاد ممیز طراحی کرده است. ایشان برای روی جلد، از تصویر یک جفت کفش پاره استفاده کرده است. وی در مورد این انتخاب می‌گوید: «در کتاب ابن مشغله نادر ابراهیمی، سرگذشت کارها و تلاش‌های بسیار گوناگون خود را نوشته است. فکر کردم عکس کفش‌های پاره‌پاره او می تواند ماحصل کلام او را با یک تصویر نشان دهد و هیچ طرح و نقش دیگری نمی‌تواند جان کلام را به این گویایی مطرح کند.»
فیلم هم یک متن است. کارگردان با نقل یک قصه می‌خواهد چیزی را به مخاطبان بگوید. فیلم هم برای خودش زبانی دارد، درست مانند زبان راهنمایی و رانندگی. اگر زبان فیلم را بدانیم، آن را بهتر می‌فهمیم. آن وقت فقط تماشاچی نیستیم؛ بلکه یک خواننده فعال هستیم که می‌تواند حرف فیلم را خوب درک کند.
کسی که زبان رسانه را نمی داند و به یک فیلم به‌عنوان یک متن نگاه نمی کند، شبیه کسی است که لباسی می‌پوشد؛ اما معنای کلمات انگلیسی روی آن را نمی داند. برای او این کلمات زیباست؛ اما معنایی ندارد. لباسی می پوشد که آن را نمی فهمد، فقط احساس می‌کند قشنگ است.
دسته بندی مطالب:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
- 1 از 137
- شماره بعدی
کانال پرتو را در پیامرسان ایتا دنبال کنید
مطالب این سایت متعلق به نشریه پرتو بوده و استفاده از مطالب اختصاصی آن با ذکر منبع بلامانع است.
