رزمنده دفاع مقدس، به‌عنوان یک دین‌دار پیرو پیامبر و حامی ولایت و به‌عنوان یک انسان عاقل، عقلانیت از سر و روی زندگی و رزم و دفاعش می‌بارد. همه کارهایش از روی عقل و مطابق با عقلانیت است:

۱. گذشتن از جان، آسایش، زندگی و آینده برای دفاع از اسلام و کشور و انقلاب و عزت ملی و نظام دینی

۲. مقابله با دشمنان، از جمله مقابله با نیرنگ‌های امریکا و صدام

۳. تبعیت از فرماندهی کل قوا و امام و تابع دستور فرمانده بودن

۴. شناخت حجم واقعی میدان عقل سلیم لازم است تا تفکیک‌ناپذیری عقلانیت از دفاع مقدس را درک و به آن اذعان نماید. در این عرصه هم عقلانیت نظری و هم عقلانیت عملی را می‌بینیم.

عقلانیت نظری، ناظر به عقاید و جهان‌بینی‌هاست. نوع برداشت و طرز تفکری که یک انسان درباره جهان و هستی عرضه می‌کند، زیرساخت و تکیه‌گاه فکری آن فرد به شمار می‌رود. این زیرساخت و تکیه‌گاه را جهان‌بینی می‌نامند. عقلانیت نظری، ناظر به این جهان‌بینی است. جهان‌بینی یک رزمنده دفاع مقدس، جهان‌بینی توحیدی است. جهان‌بینی توحیدی، یعنی درک این موضوع که جهان از یک مشیت حکیمانه پدیدآمده، و نظام هستی، بر اساس خیر، جود، رحمت و رسانیدن موجودات به کمالات شایسته آن‌ها استوار است.

عقلانیت عملی، ناظر به اعمال و رفتارهاست. فکر و عمل، شعار و رفتار رزمنده دفاع مقدس، توأمان و هماهنگ است. شعار و شعور، بر وجود فرمانده کل قوای جنگ ۸ساله و مجاهد میدانش از جوان تا پیر، حکم‌فرماست.

امام کاظم (علیه‌السلام) در تبیین: ولقد آتینا لقمان الحکمه؛ هرآینه لقمان را حکمت دادیم، می‌فرمایند: الفهم و العقل؛ یعنی فهم و خردمندی دادیم.

در آیه ۲۶۹ بقره می‌خوانیم: ومن یوت الحکمه فقد اوتی خیرا کثیرا؛ و به هر که حکمت داده شود، خیر فراوان داده شده است.

امام ششم می‌فرمایند: لا غنی احضب من العقل؛ هیچ ثروتی پربرکت‌تر از عقل و خردمندی نیست.

رزمنده دفاع مقدس، با این باور قدم در جاده عقلانیت می‌گذارد.

اگر این حقیقت را شناختیم، می‌توانیم درباره دفاع مقدس حرف بزنیم و درست حرف بزنیم و حرف درست بزنیم.

اگر از فهم حقیقت وجودی امثال شهیدان سلیمانی، همت، خرازی، صیاد، بابایی، زین‌الدین، میثمی، باقری، باکری، چمران و ردانی پور عاجزیم، نمی‌توانیم دفاع مقدس را درست تحلیل کنیم، همان بهتر که زبان ببندیم و گوش جان به سخنان حکمای عصر بسپریم، تا نمایی از عقلانیت جنگ ۸ساله را بفهمیم.

کارزار و دشمن اصلی، یعنی امریکا و شوروی

۵. درک توان و قدرت مردم و بهره‌گیری از آن در راستای نابودی دشمن غاصب و تضعیف استکبار جهانی

۶. قاطعیت بی‌نظیر برای شدنی کردن کارهای به‌ظاهر نشدنی

۷. روحیه دادن به مردم و دلگرم‌کردن آنان

۸. توجه به اراده الهی و قدرت عظیم و شکست‌ناپذیر پروردگار عالم

۹. اندوختن تجربه‌ها برای بهره‌برداری از آن در مسیر تقویت جمهوری اسلامی ایران

۱۰. ایستادن در برابر قدرت شرق و غرب و پیروزشدن بر آنان

۱۱. جلوگیری از تضعیف و سقوط نظام اسلامی و مانع سلطه دشمن بر کشور

۱۲. وحدت و همکاری تاریخی و بی‌نظیر ارتش و سپاه و اتحاد عمیق ملت ایران

۱۳. انتخاب تاکتیک‌های نو و ابتکاری و شجاعانه و خالصانه برای غلبه بر دشمن و شکست مفتضحانه آنان

۱۴. حضور شگفت‌انگیز و داوطلبانه مردم در میدان‌های گوناگون جنگ و بروز استعدادهای مردمی در آن عرصه

۱۵. جمع‌آوری کمک‌ها و هدایای مردم و ارسال زیبا و به‌موقع آن به جبهه‌های جنگ

۱۶. شناسایی فرماندهان جوان مجرب، شجاع، توانا و مخلص و سپردن مدیریت بزرگ‌ترین کارها و عملیاتها به آنان

۱۷. تکریم، احترام و بدرقه باشکوه شهدای بزرگ میدان رزم به‌وسیله مردم

۱۸. شکوفایی و شعله‌ورشدن عشق به شهادت در جامعه، خصوصا در نسل جوان

۱۹. ماندن مردم در زیر موشک‌باران‌ها و گلوله‌باران شهرها توسط دشمن، برای روحیه دادن به رزمندگان و به نمایش گذاشتن شجاعت و دیانت و غیرت دینی ملت ایران

۲۰. بروز عالی‌ترین فضایل اخلاقی و معنوی و تعالی روحی در میدان جنگ و پشت‌جبهه و عرصه‌های حمایت از رزمندگان

۲۱. سحرخیزی‌ها و شب زنده داری‌ها و دعا و مناجات و گریه‌های نیمه‌شب و شور و عشق معنوی و توحیدی

۲۲. برنامه‌ریزی‌های جامع و دقیق نظامی و عملیاتی و تقویت قدرت دفاعی کشور

۲۳. صرف روزها و هفته‌ها برنامه‌ریزی در اتاق‌های جنگ، برای طراحی یک عملیات بزرگ و پیچیده و دادن پاسخ کوبنده به متجاوزین و حامیان مستکبر آنان

۲۴. ثبت تجربه‌های ارزشمند دفاع هشت‌ساله، در طول دوران نبرد

۲۵. تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی بر اساس دریافت گزارش‌های دقیق و متعدد علمی و میدانی، با توکل به خدای متعال و اعتماد به وعده‌های الهی

۲۶. مشورت جدی فرماندهان ارتش و سپاه در اداره جنگ و دفاع از تمامیت ارضی کشور

۲۷. مسلط بودن مدیریت عالی جنگ بر آمار و اطلاعات و میدان نبرد و بر نفس خود و اتخاذ تصمیمات عاقلانه، عالمانه، حکیمانه و به‌وقت

۲۸. پذیرش به‌موقع قطعنامه ۵۹۸ برای عزت انقلاب و نظام و مردم، بر اساس عقلانیت قدسی که نوع متعالی از عقلانیت شهودی است

۲۹. مدیریت و فرماندهی عاقلانه و الهی فرماندهان - در سطوح مختلف - در برخورد با رزمندگان و مردم و حتی در مواجهه با دشمن و اسرای عراقی

۳۰. پیش‌گام بودن فرماندهان ارشد و جلوداری در میدان‌های شناسایی و عملیاتی و عرصه‌های سخت و دشوار

۳۱. شایسته‌گزینی و انتخاب افراد صالح، مخلص، متواضع، شجاع و شهادت‌طلب در تمام برنامه‌ها و همه میدان‌های رزم و جهاد

۳۲. تقویت روحیه خودباوری و حرکت به سمت نوآوری‌های فنی و علمی و تجهیزاتی

۳۳. حساسیت ویژه نسبت به بیت‌المال مسلمین و جلوگیری از اسراف و حیف‌ومیل مال مردم

۳۴. تلاش برای ارتقای علمی، تجربی و معنوی سرمایه‌های انسانی

۳۵. آشکارکردن توانایی‌ها و ظرفیت‌های ملت ایران و مجاهدان جبهه نبرد برای جهانیان، حتی دشمنان

۳۶. توجه جدی به قدرت پروردگار، نصرت الهی و امدادهای غیبی در هرزمان و مکان، خصوصا در سختی‌ها و مشکلات

۳۷. شناخت ظرفیت جوانان، و استفاده درست از تمامی توان و قدرت آنان در میدان جنگ

۳۸. بهره‌گیری کامل از معنویت روحانیت اصیل و عارفان عامل و فن خطابه سخنرانان انقلابی، در راستای جهش معنوی مجاهدان و حامیان آنان

۳۹. شناخت دقیق و عمیق دوستان و دشمنان و رزمندگان حقیقی و خداخواه، و تقویت و بارور کردن حس برادری و اسلام‌خواهی و وطن‌دوستی در آنان

۴۰. شناخت درست و دقیق و کامل تهدیدها به شکل واقعی

۴۱. نترسیدن از دشمن و قدرت عملیاتی او و فرارنکردن و خالی ننمودن میدان رزم و مجاهدت

۴۲. تبدیل‌کردن شرایط سخت و دشوار به شرایط آسان و مساعد

۴۳. تقویت روح اعتمادبه‌نفس ملی

۴۴. آشنایی کامل با ذات و واقعیت بزک شده و چهره زشت تمدن غرب و فرهنگ نازیبای آن

۴۵. شناخت چهره واقعی تبلیغات دشمن و خنثی‌سازی عملیات‌های روانی و جنگ نرم استکبار جهانی

۴۶. پذیرایی و اسکان جنگ‌زده‌ها و حمایت و تفقد از آنان

۴۷. تحقیر دشمن و نادیده‌گرفتن قدرت ظاهری او.

همه آنچه نگاشته شد، سهمی از عقلانیت عرصه دفاع هشت‌ساله است. تبیین تمام مباحث و موضوعات، هزاران خروار کاغذ لازم دارد.