زندگی انسان سرشار از فراز و نشیب‌هایی است که در آن هر فرد در مواجهه با مشکلات، تردیدها و انتخاب‌های دشوار قرار می‌گیرد. بسیاری از اوقات، وسوسه می‌شویم برای حل مسائل یا رسیدن به اهداف خود، به راه‌هایی ساده‌تر؛ اما ناصواب و نادرست روی بیاوریم، غافل از اینکه این مسیرهای میان‌بُر، پیامدهای زیان‌باری برای سعادت و آرامش واقعی‌مان به همراه دارند.

در این میان، آموزه‌های اهل‌بیت علیهم‌السلام و به ویژه رهنمودهای امام حسین علیه‌السلام، چراغ راه ما در تقابل با این وسوسه‌ها و تصمیمات مهم هستند. امام صادق علیه‌السلام در فرمایشی از امام حسین علیه‌السلام اینطور نقل فرمودند: کَتَبَ رَجُلٌ إلَی الحُسَینِ ـ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِ: عِظنی بِحَرفَینِ. فَکَتَبَ إلَیهِ: مَن حاوَلَ أمرا بِمَعصِیَةِ اللّهِ، کانَ أفوَتَ لِما یَرجو وأسرَعَ لِمَجیءِ ما یَحذَرُ.

یعنی مردی در نامه به امام حسین علیه السلام نوشت: مرا به دو جمله اندرز بده. امام به او نوشتند: «هر کس کاری را با نافرمانی خداوند پی‌گیری کند، آنچه را امید دارد، بیشتر از دست می‌دهد و آنچه را از آن می‌ترسد، زودتر به سراغش می‌آید».

بعضی انسان‌ها گمان می‌کنند برای رسیدن به هدف یا رفع مشکل، ناچارند حق را زیر پا بگذارند و دست به گناه یا فریب و ظلم بزنند. این حدیث هشدار می‌دهد که راه‌های خلاف شرع و اخلاق، اگرچه در ظاهر راه‌گشا و میان‌بُر به نظر برسند؛ اما در حقیقت مانع تحقق خواسته‌ها و سعادت واقعی هستند.

جمله اول امام حسین علیه‌السلام آنجا که می‌فرمایند: آنچه را امید دارد، بیشتر از دست می‌دهد، بیانگر این است که حتی اگر موقتاً نتیجه‌ای به دست آید، برکت، آرامش و کامیابیِ واقعی از انسان سلب می‌شود. افراد بسیاری را می‌توان مثال زد که با فریب یا خیانت به مال یا موقعیت دنیایی رسیدند؛ اما خیلی زود آنچه را به دست آوردند، از دست دادند و عزت و آبرویشان نیز رفت.

امام در جمله دوم می‌فرمایند: و بلایی که از آن می‌ترسد، زودتر سراغش می‌آید، نه‌تنها عطای خدا نصیب چنین فردی نمی‌شود؛ بلکه به‌خاطر سهل‌انگاری در رعایت تقوا، همان چیزی که از آن می‌ترسید (مانند رسوایی، تنبیه یا محرومیت)، خیلی زود به سراغ او خواهد آمد، چون ترک دستورات الهی مانند برداشتن حفاظ امان است.

پیام اساسی این روایت این است که انسان هرگز نباید برای رسیدن به اهدافش، خواه کوچک و خواه بزرگ، سراغ گناه برود. اعتماد به خدا و توکل به او، همراه با تقوا و پاکی، همیشه بهترین و پربرکت‌ترین راه است. این سخن امام حسین علیه‌السلام راهنمایی استوار برای همه دوران‌ها و همه انسان‌ها است تا بدانند هیچ موفقیتی با نافرمانی خدا، ارزشمند یا پایدار نخواهد بود.

 

درس‌های عاشورا  

حجت‌الاسلام علی امیری