- حاج آقا «تغییر قبله» کی اتفاق افتاد؟

- هفده ماه پس از هجرت رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) به مدینه، قبله مسلمین با فرمان الهی از «بیت‌المقدس» به سوی «مسجد الحرام» تغییر کرد.

- رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) چه مدت به سوی بیت‌المقدس نماز خواند؟

- پیامبر اسلام سیزده سال در مکه و هفده ماه در مدینه به سوی بیت‌المقدس نماز خواند. پس از مهاجرت به مدینه نیز دستور الهی بر اقامه نماز به سوی قبله یهودیان تعلق گرفت. قبله واحد، نوعی همکاری و نزدیک شدن دو آئین قدیم و جدید را در پی داشت.

- چه شد که قبله مسلمین تغییر کرد؟

- پیشرفت‌های روزافزون مسلمین نشان می‌داد که آئین اسلام در مدت کمی سراسر شبه جزیره عربستان را فراگرفته و قدرت و آئین یهود را از بین خواهد برد. رشد و ترقی مسلمین باعث خوف و ترس محافل یهودی شده و آنها را به کارشکنی واداشت. آنان در هر فرصتی به اشکال مختلف رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) و یارانش را آزار می‌دادند که از جمله آنها، طرح مستمر مسئله نماز گزاردن مسلمین به سوی بیت‌المقدس بود. یهودیان می‌گفتند: محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) مدعی است که دارای آئین مستقلی است و آئین و شریعت او، ناسخ آئین‌های گذشته می‌باشد، در صورتی که او هنوز قبله مستقلی ندارد و به سوی قبله یهودیان نماز می‌گزارد.

- یعنی علت تغییر قبله، آزارهای یهودیان بود؟

- آزارهای یهودیان، امتحان مسلمین و... دلیل تغییر قبله بود. زخم زبان‌های یهودیان برای پیامبر اسلام گران می‌آمد. حضرت نیمه شب‌ها از خانه بیرون میرفت و به آسمان نگاه می‌کرد و در انتظار نزول وحی بود که دستوری در این باره وارد شود. تا اینکه فرمان الهی نازل شد. «قَدْ نَری تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضاها» یعنی نگاه‌های معنادار تو را به آسمان می‌بینیم، تو را به سوی قبله‌ای که رضایت تو را جلب کند می‌گردانیم. بدین وسیله قبله مسلمانان به سوی کعبه تغییر کرد.

- تغییر قبله علت‌های دیگری هم داشت؟

- بله. کعبه که به دست قهرمان توحید، حضرت ابراهیم (علیه السلام) تعمیر شده بود، مورد تعظیم و تکریم جامعه اعراب قرار داشت. قبله قرار دادن چنین نقطه‌ای، موجبات رضایت عموم اعراب را فراهم می‌ساخت و آنها را برای پذیرفتن آئین...

ادامه در همین صفحه

ادامه از همین صفحه

 اسلام و دین توحید راغب‌تر می‌نمود و هیچ هدفی بالاتر از آن نبود که مشرکان سرسخت و لجوج وامانده از قافله تمدن، ایمان آورند و به وسیله آنها آئین اسلام در سرتاسر نقاط جهان منتشر گردد. همچنین فاصله‌گیری از یهودیان آن روز که از هیچ کارشکنی دریغ نمی‌کردند و هیچ امیدی به ایمان آوردنشان نبود، لازم به نظر می‌رسید. تغییر قبله یکی از مظاهر فاصله‌گیری و دوری از یهود بود.

- تغییر قبله چگونه اتفاق افتاد؟

- رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در حالی که دو رکعت از نماز ظهر را به سوی بیت‌المقدس خوانده بودند؛ امین وحی فرود آمد و پیامبر را مأمور کرد که به سوی مسجد الحرام متوجه گردد. در برخی از روایات آمده است: «جبرئیل دست رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) را گرفته و متوجه مسجد الحرام نمود.» زنان و مردانی که به پیامبر اقتدا کرده بودند نیز از او پیروی کردند، از آن روز کعبه، قبله مستقلِ مسلمانان اعلام شد. پس از تغییر قبله، برخی تصور کردند که نمازهای پیشین آنها باطل شده است. وحی الهی نازل شد که: «وَ ما کانَ اللّهُ لِیُضِيعَ إِیمانَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ» یعنی هرگز خدا اعمال شما را ضایع و تباه نخواهد کرد، خدا به مردم رؤف و رحیم است.

- ممنون حاج آقا 

منبع: 

برداشتی از کتاب: فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، (تبدیل قبله)، تالیف: آیت الله جعفر سبحانی