بخش دوم: پیوند حاکمیت و مردم؛ به‌مثابه رمز پیروزی

4. حکمرانی مشارکتی: دولت به‌مثابه میدان‌دار و نه صرفاً بازیگر: حکمرانی در معرض جنگ، تنها با مشارکت مردم ممکن می‌شود. بدون درگیرکردن مردم در فرآیند حکمرانی، هر اقدام دولت در شرایط در معرض جنگ، بسیار پرهزینه و گاهی ناممکن خواهد بود.

تبیین راهبردی:

بزرگ‌ترین سرمایه راهبردی جمهوری اسلامی ایران، «مردم» هستند. پیروزی انقلاب اسلامی، پیروزی در هشت سال دفاع مقدس و عبور از فتنه‌های گوناگون، همگی در سایه حضور معجزه‌آسای مردم در صحنه ممکن شده است. در شرایط جنگ ترکیبی، دولت به‌تنهایی قادر به مقابله با انبوه تهدیدات نیست. تلقی کردن مردم به‌عنوان موجوداتی منفعل که صرفاً باید از آن‌ها حمایت شود، یک خطای محاسباتی مرگبار است. حکمرانی موفق در این شرایط حکمرانی است که دولت را از یک «تصدی‌گر» به یک «میدان‌دار» تبدیل کند. دولت باید بستر را برای نقش‌آفرینی حداکثری مردم در تمامی عرصه‌ها، از تولید تا امنیت، فراهم سازد و خود نقش هماهنگ‌کننده و پشتیبان را ایفا کند. جنگ اقتصادی را نمی‌توان صرفاً با دستورالعمل‌های دولتی برد؛ این جنگ نیازمند حضور میلیون‌ها تولیدکننده، کارگر، کارآفرین و مصرف‌کننده هوشمند در میدان نبرد است.

راهکارها:

مردمی‌سازی اقتصاد: اجرای واقعی سیاست‌های اصل 44، حمایت از تعاونی‌ها، واگذاری بنگاه‌های دولتی به بخش خصوصی واقعی و متعهد، و ایجاد بازارهای رقابتی برای شکستن انحصارات، از جمله اقدامات کلیدی برای مشارکت دادن مردم در اقتصاد است.

واگذاری امنیت به مردم (امنیت مردم‌پایه): طرح‌هایی مانند «پلیس محله» و «بسیج محلات» باید به‌شکل جدی تقویت شوند تا مردم خود در تأمین امنیت محل زندگی و کارشان نقش فعال ایفا کنند. این امر ضمن آزاد کردن قوای امنیتی برای مقابله با تهدیدات کلان، حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی را نیز افزایش می‌دهد.

استفاده از ظرفیت عظیم گروه‌های جهادی: باید یک سازوکار ملی برای هدایت، پشتیبانی و شبکه‌سازی گروه‌های جهادی در سراسر کشور ایجاد شود تا از انرژی و تخصص این نیروهای مخلص برای حل مشکلات در مناطق محروم و در شرایط بحران استفاده حداکثری به عمل آید.

5. دکترین نبرد ناهمگون، شاه‌کلید پیروزی در جنگ ترکیبی: ایران در این جنگ نامتقارن باید رکن اصلی دکترین دفاعی خود یعنی هسته‌های مردمی را در همه زمینه‌های امنیتی، فناوری، دانش، فرهنگی و سیاسی فعال کند.

تبیین راهبردی

دشمن در بسیاری از حوزه‌های کلاسیک (اقتصادی، نظامی) دارای برتری‌های مادی و کمی است. تلاش برای رویارویی متقارن و آینه‌ای با دشمن، ورود به زمینی است که او در آن دست برتر را دارد و منجر به فرسایش و شکست خواهد شد. رمز پیروزی جمهوری اسلامی همواره در به‌کارگیری «منطق نامتقارن» بوده است. همان‌طور که در عرصه نظامی با توسعه توان موشکی و پهپادی و راهبُرد جنگ نامتقارن دریایی، هیمنه نظامی آمریکا شکسته شد، در سایر عرصه‌ها نیز باید از همین منطق پیروی کرد. رکن اصلی این نبرد نامتقارن «هسته‌های مردمی» هستند. هسته‌های کوچک، چابک، مومن، خلاق و باانگیزه‌ای که می‌توانند در تمامی زمینه‌ها، از علم و فناوری تا فرهنگ و رسانه، قواعد بازی را به نفع جبهه حق تغییر دهند؛ این هسته‌ها همان «آتش به اختیار»های مورد تأکید رهبر معظم انقلاب هستند.

راهکارها:

حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و هسته‌های فناورانه: باید با تمام توان از جوانان نخبه و شرکت‌های دانش‌بنیانی که در حال شکستن انحصارهای فناوری دشمن و دور زدن تحریم‌ها هستند، حمایت مالی، حقوقی و معنوی شود. این‌ها فرماندهان خط مقدم جنگ علمی و فناوری هستند.

تقویت جبهه فرهنگی انقلاب در فضای مجازی: باید با حمایت از هسته‌های تولید محتوای خلاق، مومن و حرفه‌ای، جنگ روایت‌ها را در فضای مجازی به نفع گفتمان انقلاب اسلامی پیش برد و کنشگری فعال و تهاجمی داشت.

فعال‌سازی دیپلماسی عمومی و مردمی: باید با استفاده از ظرفیت نهادهای مردمی، نخبگان و دانشجویان جهان اسلام و ملت‌های آزاده، پیام انقلاب اسلامی را به گوش جهانیان رساند و شبکه‌ای جهانی از حامیان مقاومت ایجاد کرد.

6. اقناع و آگاهی‌بخشی به مردم: مردم در شرایط در معرض جنگ، بدون اینکه گرفتار تشویش شوند، باید آگاه شوند که شرایط کشور عادی نیست. مردم باید بدانند این جنگ بر سرنوشت آینده منطقه و نبردی بر سر استقلال و بلکه موجودیت ایران است.

تبیین راهبردی:

بزرگ‌ترین خطر در شرایط جنگی، بی‌تفاوتی یا ناآگاهی مردم نسبت به عمق تهدیدات است. اگر مردم شرایط را عادی بپندارند و سختی‌ها را ناشی از ناکارآمدی داخلی صرف بدانند، سرمایه اجتماعی نظام فرسوده شده و دشمن به هدف خود که ایجاد شکاف میان مردم و حاکمیت است، دست می‌یابد. از سوی دیگر، ایجاد ترس و اضطراب بی‌مورد نیز جامعه را دچار انفعال و فلج می‌کند. هنر حکمرانی در این شرایط، ایجاد «آگاهی توأم با آرامش» و «نگرانی توأم با امید» است. این مهم، از طریق «جهاد تبیین» محقق می‌شود. مردم باید به روشنی و صداقت بدانند که در یک جنگ تمام‌عیار قرار دارند، مشکلات اقتصادی موجود صرفاً ناشی از سوءمدیریت نیست؛ بلکه بخشی از فشار حداکثری دشمن است، و هدف این جنگ نه یک موضوع سیاسی زودگذر؛ بلکه «استقلال»، «عزت» و «موجودیت» ایران اسلامی است. آگاهی از این واقعیت، سختی‌ها را برای مردم معنادار و قابل تحمل می‌کند و آن‌ها را از یک ناظر منفعل، به یک رزمنده مقاوم تبدیل می‌نماید.

راهکارها:

ایجاد قرارگاه مرکزی رسانه و جنگ شناختی: این قرارگاه باید با حضور مسئولان ارشد، کارشناسان رسانه و متخصصان جنگ نرم، روایت‌های کلان و راهبُردی نظام را برای مقابله با جنگ شناختی دشمن تدوین کرده و به‌صورت هماهنگ از طریق تمامی تریبون‌های رسمی و غیررسمی (صداوسیما، ائمه جمعه، فعالان فضای مجازی) در جامعه منتشر نماید.

گفتگوی صادقانه و مستمر با مردم: مسئولان باید به‌صورت مداوم و شفاف با مردم سخن بگویند، ابعاد مختلف جنگ اقتصادی و ترکیبی را برای آن‌ها تشریح کنند، دستاوردهای مقاومت را بازگو نمایند و برای حل مشکلات از خود مردم کمک بخواهند.

تولیدات فرهنگی و رسانه‌ای هدفمند: ساخت فیلم، سریال، مستند و سایر محصولات فرهنگی که مقاومت ملت ایران در برابر فشارها و ابعاد جنگ ترکیبی دشمن را به تصویر می‌کشد، می‌تواند به تعمیق آگاهی و تقویت روحیه مقاومت در جامعه کمک شایانی نماید.