امام حسین علیه‌السلام:  بخشنده‌ترین مردم کسی است که به آنکه امید ندارد و درخواست یاری نکرده، کمک کند و ببخشد. (کشف الغمه، ج ۲، ص۳۰) 

فصل رویش 1225

21 ارديبهشت, 1404 - 21:51 dehghani

فطرس؛ فرشته نجات آسمان ایران

جمهوری اسلامی ایران یکی از برترین طراحان و تولیدکنندگان انواع پهپادهای رزمی و شناسایی در سطح جهان است. با مقایسه روند تولید و سرعت پیشرفت دانش «پهپاد» در جهان، به این مهم دست می‌یابیم که تاریخ فعالیت در حوزه پهپاد در سطح جهان بیش از یک قرن سابقه دارد. در این میان ایران اسلامی تنها حدود ۳۵ سال در این حوزه راهبردی فعالیت داشته و به اذعان و اعتراف کارشناسان و صاحب‌نظران غربی، به یکی از قدرت‌های برتر پهپاد در جهان تبدیل شده است. در این بررسی به وضوح می‌توان دریافت که دانش «پهپادی» ایران و سرعت پیشرفت کشورمان در حوزه پهپادها در مقایسه با روند تولید و پیشرفت این صنعت در کشورهای جهان، نسبت قابل ملاحظه‌ای دارد و این سرعت پیشرفت توانسته است بسیاری از معادلات را در عرصه‌های مختلف به خصوص عرصه نظامی در شرایط منطقه و جهان تغییر دهد. در این گزارش می‌خواهیم به تشریح ویژگی‌های پهپاد فطرس به عنوان غول پیکرترین پهپاد ایرانی بپردازیم.

پهپاد «فطرس»
«فطرس» از انواع پهپادهای شناسایی ساخت شرکت هسا زیرمجموعه سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع کشورمان است که در آبان ماه سال ۱۳۹۲ در مراسم سالگرد آزادسازی سوسنگرد در اصفهان رونمایی شد. «فطرس» نام فرشته‌ای است که خداوند متعال او را به یُمن میلاد باسعادت حضرت ثارالله شفا عنایت فرمود و لذا نام «فطرس» را بر روی پهن‌پیکرترین پهپاد کشور نهاده‌اند.
این پرنده بدون سرنشین، بزرگ‌ترین و پهن پیکرترین پهپاد ساخت ایران است که با طول بال‌های به اندازه ۱۶ متر، مداومت پرواز در محدوده ۱۶ تا ۳۰ ساعت داشته و برد عملیاتی آن ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر تخمین زده می‌شود، البته این دو مورد بستگی به میزان و تعداد موشک‌هایی دارد که توسط «فطرس» حمل می‌شود و همچنین برد عبوری این پهپاد در حدود ۴۰۰۰ کیلومتر است. برای حمل انواع موشک‌های هوا به زمین، کروز و راکت در این پهپاد، دو جایگاه طراحی شده که موشک‌ها در آن قرار می‌گیرند و نیز سرعت این هواپیمای بدون سرنشین در حدود ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت اعلام شده است.  «فطرس» همچنین در داخل بدنه و بال‌های خود مجهز به مخازن سوخت با ظرفیت ۳۵۰ کیلوگرم بوده که قابلیت افزایش مقدار آن به ۴۵۰ کیلوگرم نیز وجود دارد.
«فطرس»؛ پهپادی با کارایی‌های گسترده
مراقبت از مرزهای دریایی و خشکی، دیده‌بانی از خطوط لوله‌های نفتی، مخابراتی، کنترل ترافیک جاده‌ها، دیده‌بانی مناطق حادثه دیده در زلزله، آتش‌سوزی و سیل، محیط‌بانی برای حفاظت از محیط زیست و ارسال فیلم و عکس‌های دقیق در تمام طول مدت مأموریت، از قابلیت‌های پهپاد «فطرس» است. این پرنده می‌تواند بیش از یک روز در مسافت صدها کیلومتر دورتر از مرزهای آبی ایران برای زیر نظر داشتن تردد شناورهای سطحی و زیرسطحی «نقشی که امروز بر عهده تعداد اندکی هواپیمای P-۳F وریون و ایران -۱۴۰ دریایی است» و نیز ارسال هشدار زودهنگام نسبت به آرایش ناوگان دشمن ایفای نقش کرده و در صورت لزوم دستکم از نظر اطلاعاتی به کمک ناوگروههای نیروی دریایی ارتش در شرق و غرب اقیانوس هند بشتابد.
این پهپاد همچنین توانایی فیلمبرداری و عکسبرداری هوایی و ارسال تصاویر به صورت زنده «بی‌درنگ یا Real time » و امکان ضبط تصاویر در ایستگاه کنترل زمینی، توانایی برنامهریزی رفت و برگشت، اجرای مأموریت به صورت رایانهای با اتکا به خلبان خودکار و سامانههای ناوبری داخلی مانند GPS/INS و ارسال دائم اطلاعات پروازی را داراست. اعتبارسنجی این پرنده بدون سرنشین در تخصصی‌ترین آزمایشگاه‌ها و مراکز تست در کشور با موفقیت صورت گرفته و تست‌های زمینی استاندارد بین‌المللی، در سرعت کم، متوسط و بالا و تست پروازی با موفقیت و فراتر از اهداف طراحی، حاصل شده است. پس از پهپاد سریر، حماسه و شاهد -۱۲۹، فطرس چهارمین پهپاد با قابلیت رزمی و دومین پهپاد ارتفاع پروازی متوسط و برد بلند (MALE) معرفی شده است.
صنایع پهپادی ایران در این سال‌ها رشد فراوانی را داشته و اکنون حتی قدرت‌های نظامی دنیا نیز خواستار این پهپادها هستند و به نوعی آن‌ها نیز پذیرفته‌اند که ایران در این عرصه اکنون از برترین کشورهای جهان محسوب می‌شود، علی‌رغم آنکه تا چند دهه پیش شاید کسی باور نمی‌کرد که ایران در این عرصه از قدرت‌های جهانی محسوب شود.
امروزه نیز ایران اسلامی در ساخت انواع هواپیماهای بدون سرنشین اعم از رزمی، شناسایی و جنگالی با مأموریت‌های متعدد به پختگی کامل رسیده و به فناوری‌های روز دنیا دست پیدا کرده است که می‌توانیم براساس نیاز نیرو، انواع پهپاد را تولید کنیم و در آینده، ساخت انواع پهپادهای دیگر را نیز در دستور کار داریم.
 
پهپاد قاهر
ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و نیازهای امنیتی و نظامی خود، در دهه‌های اخیر به توسعه صنایع دفاعی بومی پرداخته است. یکی از دستاوردهای این حوزه، توسعه پهپادهای پیشرفته با قابلیت‌های متنوع بوده است. پهپاد قاهر (Qaher) یکی از این پهپادهاست که به‌عنوان یک پروژه راهبُردی در صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران معرفی شده است. در این نوشتار، به بررسی ویژگی‌ها، قابلیت‌ها، کاربردها و اهمیت این پهپاد می‌پردازیم.
معرفی پهپاد قاهر
پهپاد قاهر که با نام "قاهر 313" نیز شناخته می‌شود، یک پهپاد نظامی پیشرفته ساخت ایران است که برای اهداف مختلف نظامی و راهبُردی طراحی شده است. این پهپاد برای نخستین بار در سال 2013 (1391 شمسی) توسط وزارت دفاع ایران رونمایی شد. قاهر 313 به‌عنوان یک پهپاد رادارگریز معرفی شده است و طراحی آن به گونه‌ای است که بتواند در عملیات‌های حساس و محیط‌های با ریسک بالا مورد استفاده قرار گیرد.
طراحی و ویژگی‌های فنی
طراحی ظاهری پهپاد قاهر شباهت زیادی به هواپیماهای جنگنده نسل پنجم دارد. این پهپاد از فناوری استتار و کاهش بازتاب راداری بهره می‌برد که امکان ردیابی آن توسط سامانه‌های پدافندی دشمن را کاهش می‌دهد. قاهر 313 دارای بدنه‌ای کوچک، جمع‌وجور و آیرودینامیک است که به آن قابلیت مانور بالا و توانایی پرواز در ارتفاعات پایین را می‌دهد.
یکی از نکات قابل توجه در طراحی این پهپاد، استفاده از مواد کامپوزیتی و فناوری‌های نوین برای کاهش وزن و افزایش استحکام بدنه است. این ویژگی‌ها قاهر را به یک پهپاد مناسب برای عملیات‌های شناسایی و حمله‌های دقیق تبدیل کرده‌اند. همچنین، موتور جت این پهپاد به آن امکان پرواز در سرعت‌های بالا و رسیدن به اهداف دوردست را می‌دهد.
قابلیت‌ها و تسلیحات
قاهر 313 می‌تواند به انواع تسلیحات پیشرفته مجهز شود. این پهپاد توانایی حمل موشک‌های هدایت‌شونده، بمب‌های هوشمند و تسلیحات نقطه‌زن را دارد. با توجه به طراحی خاص بدنه، امکان حمل تسلیحات در داخل بدنه فراهم شده است که این ویژگی علاوه بر کاهش بازتاب راداری، قابلیت رادارگریزی پهپاد را افزایش می‌دهد.
از دیگر قابلیت‌های این پهپاد می‌توان به توانایی انجام مأموریت‌های شناسایی، نظارتی و اطلاعاتی اشاره کرد. قاهر با داشتن سامانه‌های پیشرفته الکترونیکی و اپتیکی قادر است تصاویر و داده‌های با کیفیت بالا را از محیط مأموریت به مرکز فرماندهی منتقل کند.
کاربردهای نظامی و راهبُردی
قاهر 313 برای انجام مأموریت‌های مختلف نظامی طراحی شده است. از جمله کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
شناسایی و نظارت: این پهپاد می‌تواند برای جمع‌آوری اطلاعات از مناطق تحت کنترل دشمن و نظارت بر تحرکات نظامی استفاده شود.
حملات نقطه‌ای: با توجه به قابلیت حمل تسلیحات دقیق، قاهر می‌تواند برای حملات به اهداف خاص مانند پایگاه‌های نظامی، سامانه‌های پدافندی یا تجهیزات راهبُردی دشمن به کار رود.
عملیات در مناطق پرخطر: به دلیل ویژگی‌های رادارگریزی، قاهر می‌تواند در مناطق با سامانه‌های پیشرفته پدافندی به عملیات بپردازد.
حمایت از نیروهای زمینی: این پهپاد می‌تواند به‌عنوان یک پشتیبان هوایی برای نیروهای زمینی عمل کند و در شرایط بحرانی وارد عمل شود.
 
دسته بندی مطالب: 
فصل رویش