همايش بين المللي حضرت جعفر بن ابي طالب ذوالجناحين(ع)در مورخ 17 آبان 1403 برگزار شد. در این همایش که با ابتکار مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی و با همکاری مراکز مختلف علمی برگزار شد، آيت الله العظمي سبحاني به ایراد سخن پرداخت. ایشان با اشاره به برخي نکات چشمگير در زندگي اين شخصيت برجسته تاريخ اسلام اظهار داشت: در قرآن کريم از گروه السابقون در اسلام تجليل فراوان صورت گرفته است. جعفر بن ابي طالب نيز از نخستين افرادي بود که به اسلام گرويد و از السابقون به شمار مي آيد.

معظم له خاطرنشان کرد: اميرالمومنين(عليه السلام) مي فرمايد زماني در مکه مکرمه تحت خيمه اسلام تنها رسول خدا(صلي الله عليه و آله)، همسر ايشان خديجه (سلام الله عليها) و من حضور داشتيم. در چنين شرايطي جناب جعفر با اشاره پدر بزرگوار خود در کنار پسرعموي خود به نماز ايستاد. بنابراين وي نفر چهارمين فردي است که اسلام آورد.

حضرت آيت الله العظمي سبحاني، همه توصيفات قرآن کريم براي السابقون را منطبق بر جعفر بن ابيطالب دانست و با اشاره به فشار شديد قريش بر نومسلمانان در سال هاي نخست رسالت پيامبر(صلي الله عليه و آله)، اظهار داشت: در چنين شرايطي، ابتدا جمع کوچکي از مسلمانان براي حفظ ايمان خود دست به مهاجرت زدند که در ميان آنان سرپرست و شخصيت بارزي وجود نداشت و اين مهاجرت ريزش هايي به دنبال داشت.

این مرجع معظم تقليد ادامه داد: در مرحله بعدي گروهي متشکل از ده ها مسلمان به سرپرستي جعفر بن ابي طالب براي مهاجرت به حبشه حرکت کردند. حفظ امنيت گروه، تهيه هزينه هاي سفر و زندگي در محيط جديد از ديگر چالش هايي بود که مهاجران با آن مواجه بودند اما با سرپرستي جعفر بن ابي طالب نه تنها اين گروه ريزشي نداشت، بلکه در جامعه حبشه آزادي عمل يافتند.

معظم له با اشاره به تلاش مشرکان براي بازگرداندن مهاجران از حبشه به مکه، خاطرنشان کرد: زماني که خبر مهاجرت موفق مسلمانان به اهل قريش رسيد، تصميم گرفتند گروهي را به سرپرستي عمرعاص براي بازگرداندن مسلمانان با هداياي فراوان به حبشه اعزام نمايند. اما جعفر بن ابي طالب همانند يک ديپلمات سياستمدار، هوشمندانه و هنرمندانه اولا ترسيم جامعي از زندگي جاهلي بت پرستان براي نجاشي ارائه داد و سپس ترسيمي زيبا از اسلام بيان نمود و با قرائت آياتي از سوره مريم(سلام الله عليها)، تاثير عميقي بر حاکم حبشه گذاشت.

حضرت آيت الله العظمي سبحاني، با اشاره به انتخاب حضرت جعفر بن ابي طالب به عنوان يکي از سه فرمانده اصلي جنگ موته، اظهار داشت: بر اساس روايت هاي تاريخي، هرچند زيد بن حارثه به عنوان فرمانده اصلي سپاه اسلام در اين جنگ انتخاب شد اما حقيقتا جناب جعفر بن ابي طالب نقش اول در ميان رزمندگان اسلام در اين جنگ را عهده دار بود.

جعفر بن ابي طالب(ع) از ستارگان درخشان تاريخ اسلام است

دیگر سخنران این همایش، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي بود. دکتر صالحي در سخنان خود به مقطع هجرت مسلمانان به حبشه پرداخت و درباره علل اين هجرت خاطرنشان کرد: اين هجرت سهم بزرگي در تاريخ اسلام، جامعه سازي اسلامي و رقم خوردن مسير اسلام داشته است. سال هاي اوليه بعثت به شکل سري طي گرديد؛ اما زماني که رسالت پيامبر عمومي تر گشت، اذيت و آزار ياران پيامبر و مسلمانان نيز آغاز شد. طبيعتا يک هدف از هجرت، رها شدن مسلمانان از اين فشار بوده است.

وي هدف دوم هجرت را صيانت از اسلام مسلمانان نوپا دانست و افزود: درباره عامل بعدي که کمتر به آن اشاره شده است، به نظر مي آيد پيامبر به دنبال گشودن جبهه ديگري براي مسلمانان بود تا اگر در مکه مسلمانان تحت فشار مشرکان سرکوب شدند، جبهه ديگري براي اسلام باقي بماند.

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در بيان دليل انتخاب حبشه براي هجرت مسلمانان، اظهار داشت: سرزمين حبشه از نظر جغرافيايي از گستردگي برخوردار بود و کار مهاجران را آسان تر مي کرد. ضمن اينکه حبشه در گذشته نيز مقصد سفر تجاري قريش بود و سرزمين ناشناخته اي به شمار نمي آمد. همچنين پادشاهي در حبشه حاکم بود که به تعبير پيامبر از عدل و داد برخوردار بود.

وي ادامه داد: در ميان مهاجران، شخصيت هاي بسيار بزرگي حضور داشتند اما دليل انتخاب جعفر طيار براي سرپرستي مهاجران به برخي ويژگي هاي ايشان بازمي گردد. سرپرستي چنين جمعيت مهاجر در يک فضاي جديد که پانزده سال نيز طول مي کشد از اهميت فراواني برخوردار است. حضرت جعفر بن ابي طالب بر اساس روايات دومين مردي است که دعوت رسول خدا را پذيرفت. عمق فضائل اخلاقي در حضرت جعفر پيش از بعثت موجب شد اسلام وي را بجاي دگرگوني، کامل نمايد. ويژگي هاي شخصي جعفر بن ابي طالب، نقش يک فرمانده عرصه بين الملل را متجلي مي سازد.

آقاي دکتر صالحي، هوش سرشار، شجاعت، سعه صدر و بردباري جعفر طيار را از مهم ترين ويژگي هايي دانست که موجب شد رسول اسلام(صلي الله عليه و آله) وي را به عنوان سرپرست مهاجران انتخاب نمايد.

وي با اشاره به تلاش مشرکان قريش براي بازگرداندن مهاجران از حبشه، اظهار داشت: افرادي همچون عمر وعاص به نمايندگي از مشرکان به حبشه اعزام شدند تا نجاشي و درباريانش را متقاعد به بازگرداندن مهاجران نمايد و در اين راه از هدايا و ارتباط دوستانه قبلي ميان قريش و حکومت حبشه نيز استفاده نمودند. در اين جلسه عمر وعاص با لحني زيرکانه تلاش نمود از نظر اعتقادي مسلمانان را در برابر مسيحيان قرار دهد. اما جناب جعفر بن ابي طالب با درايت و هوشمندي مسير گفت وگوها را به نفع مسلمانان تغيير داد.

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي يکي از رهاوردهاي سرپرستي حضرت جعفر بن ابيطالب را صيانت از اسلام مهاجران دانست و اظهار داشت: مهاجرت گروهي از نومسلمانان از يک جامعه نسبتا بدوي به جامعه اي متمدن با حفظ و صيانت از عقايد آنان، دستاورد مهم و کار بسيار دشواري بود که جعفر بن ابي طالب به خوبي از عهده آن برآمد.

آقاي صالحي در پايان با تاکيد بر لزوم امتداد اجتماعي اين همايش، خاطرنشان کرد: الگوبرداري از اين شخصيت هاي درخشان تاريخي نبايد تنها در دايره نخبگاني باقي بماند و بايد با استفاده از ظرفيت هاي گسترده حوزه علميه و شهر مقدس قم، نسبت به نشر اين فرهنگ معنوي در سطح جامعه اقدام گردد.

جعفر طيار (ع) اولين مبلغ بين المللي اسلام بود

حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفيعي رییس همايش بين المللي حضرت جعفربن ابيطالب نیز با تبريک ميلاد با سعادت حضرت زينب کبري(سلام الله عليها) و گراميداشت سالروز شهادت جعفر بن ابي طالب(عليه السلام) اظهار داشت: 6 جمادی الاولی سالروز شهادت سه سردار بزرگ اسلام از جمله جعفر بن ابي طالب در سرزمين موته است. جعفر بن ابي طالب رئيس مهاجران به حبشه، شبيه به رسول اکرم خَلقا و خُلقا، صميمي با رسول اسلام، ذوالجناحين و ذوالهجرتين، بنيان گذار اسلام در افريقا و نخستين شهيد آل ابوطالب، فرمانده رشيد اسلام، با سخاوت و با عقلانيت، زمان شناس و شيوا در بيان است و جا دارد در ايامي که ما نيز سرداراني را از دست داده ايم، بيشتر به اين شخصيت ها بپردازيم.

وي ادامه داد: در ذيل بيش از سي آيه قرآن کريم نام جعفر طيار آمده است. در سوره حجرات از کساني که داراي ويژگي ايمان و مجاهدت با مال و جان برخوردار هستند، تجليل شده است که در روايات مصاديق آن حضرت حمزه عموي پيامبر، اميرالمومنين و جعفر بن ابيطالب(عليهم السلام) هستند.

حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفيعي خاطرنشان کرد: حضرت جعفر طيار با شناخت زبان و در راس مهاجران به حبشه رفت و براي نخستين بار در ابعاد بين المللي به تبليغ اسلام پرداخت.

رئيس مجتمع آموزش عالي تاريخ، سيره و تمدن اسلامي با اشاره به تلاش اين مجتمع براي تجليل از شخصيت هاي مظلوم و مدافع ولايت در تاريخ اسلام، خاطرنشان کرد: کارهاي علمي بسيار خوبي در اين همايش صورت گرفته است و خوشبختانه نتايج و آثار علمي بسيار ارزشمندي پيرامون اين شخصيت تاريخي جهان اسلام عرضه خواهد شد.