. در بخش آموزش عالی نیز شاهد رشد چشمگیری بوده‌ایم، به‌طوری‌که تعداد دانشجویان که در سال تحصیلی ۱۳۵۷ - ۱۳۵۶ فقط ۱۶۰۰۰۰ نفر بوده است، در سال ۱۳۷۴ - ۱۳۷۳ به ۴۷۸۴۵۰ نفر رسیده است. البته این آمار بدون توجه به آمار دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است که با احتساب دانشجویان این دانشگاه، هم اینک حدود ۲ میلیون دانشجو در کشور وجود دارد. براین‌اساس، تعداد طرح‌های تحقیقاتی و نیز شمار محققان کشور، سال‌به‌سال رشد فزاینده‌ای داشته است و تدوین مقالات در نشریات معتبر داخلی و خارجی نیز به‌شدت رو به افزونی بوده است.

۶. رشد دانشجویان، تنها رشد کمی نبوده است؛ بلکه از جهت کیفی نیز موفقیت‌های بی‌شماری نصیب دانشجویان در المپیادها و سایر عرصه‌های رقابتی شده است، به‌طوری‌که در بسیاری از رقابت‌ها، دانشجویان ایرانی از دانشجویان کشورهای صنعتی نیز پیشی گرفته‌اند.

۷. در این میان نباید از تأسیس مراکزی غفلت ورزید که برای گسترش تفکر شیعی و اسلامی، طلاب و دانشجویان خارجی را زیرپوشش خود گرفته‌اند.

۸. در بخش عمران و سازندگی نیز کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی جهش بزرگی را نشان می‌دهد؛ به‌طوری‌که هم اینک ۹۵ درصد روستاهای کشور از نعمت برق برخوردارند. در این حوزه، نکته قابل‌توجه آنکه، کشورمان در مراحل احداث شبکه انتقال و توزیع برق به خودکفایی رسیده است و علاوه بر تأمین نیازمندی‌های داخلی، دانش فنی و محصولات تولیدی شرکت‌های ایرانی به بسیاری از کشورهای جهان و حتی کشورهای اروپایی صادر می‌شود. در زمینه‌ی گازرسانی نیز هم اینک ۳۸ میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش گازرسانی قرار گرفته‌اند و مردم بیش از ۴۰۰ شهر و ۷۵۰ روستا از نعمت گاز طبیعی برخوردار گردیده‌اند. ظرفیت روزانه پالایشگاهی گاز طبیعی کشور نیز از ۲۳ میلیون مترمکعب در سال‌های پیش از انقلاب، به ۱۳۲ میلیون مترمکعب در سال ۱۳۷۴ رسیده است. در بخش سدسازی نیز قابل‌توجه است که تعداد سدهای در حال بهره‌برداری در طول دوران پیش از پیروزی انقلاب، فقط ۱۳ سد بود که این میزان در پایان سال ۱۳۸۱ به ۱۲۶ سد رسید. در بخش آب و فاضلاب نیز از مجموع جمعیت شهری کشور در سال ۱۳۵۷، ۷۴/۶ درصد تحت پوشش آب آشامیدنی سالم قرار داشتند که این رقم در پایان سال ۱۳۸۱ به ۹۷/۷ درصد رسید. در مورد شبکه فاضلاب نیز در سال ۱۳۵۷، تنها ۸/۵ درصد از جمعیت شهری زیرپوشش قرار داشتند؛ لیکن در پایان سال ۱۳۸۱، این نسبت به ۱۸/۷ درصد افزایش یافت. همچنین نباید از توسعه چشمگیر عمرانی روستاهای کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی غافل ماند.

۹. در این جا تنها به بخشی از دستاوردهای انقلاب اسلامی اشاره شد و دستاوردهای بزرگ‌تر را ما در عرصه‌های دیگری همچون صنعت و معدن، کشاورزی و دامپروری، بهداشت و درمان، ساختمان و مسکن، بازرگانی، امور دفاعی، تربیت‌بدنی، فرهنگ و سیاست (در عرصه‌های داخلی و خارجی) پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد بوده‌ایم که حاکی از کارآمدی نظام جمهوری اسلامی دارد.

البته ذکر این دستاوردها به معنای نفی کاستی‌ها نیست؛ بلکه تنها به این معناست که انقلاب اسلامی، نه‌تنها توانست از بُعد فرهنگی تأثیری عمیق بر روح و اندیشه مردم برجای گذارد؛ بلکه در عرصه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تحولاتی اساسی ایجاد کرده است.

خلاصه و نتیجه‌گیری

۱. انقلاب اسلامی، در عرصه‌های داخلی و بین‌الملل، دستاوردهای فراوانی را به همراه داشته است که شناخت آن‌ها می‌تواند حقایق پیش‌وپس از انقلاب را بهتر نمایان سازد.

۲. در عرصه داخلی، انقلاب اسلامی موجب تحقق آرمان‌های اسلامی گردید و اختناق را از سر اکثریت مردم کشور، برطرف ساخت.

۳. در عرصه بین‌الملل و در ارتباط با شیعیان، انقلاب اسلامی موجب شد تا شیعیان از اتهامات نسبت‌داده‌شده به آنان در قبل از انقلاب، رهایی یابند و احساس عزت نمایند. همچنین با وقوع انقلاب اسلامی، امید شیعیان به ظهور حضرت حجت افزایش یافت.

۴. در عرصه بین‌الملل و در ارتباط با مسلمانان، انقلاب اسلامی عزّت مسلمانان را به همراه داشت و عمل به تکالیف شرعی، به سبب خارج‌شدن مسلمین از انزوا، تسهیل گردید.

۵. در عرصه‌ی بین‌الملل و در ارتباط با ادیان دیگر، انقلاب اسلامی باعث تحرک دین‌داران در جهان گردید و اکنون متدینان به دین خود مباهات می‌کنند.

۶. مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی، دستاوردهای فرهنگی بوده است، ازاین‌رو در ارزیابی پیشرفت انقلاب، بیش از هر چیز باید به عوامل فرهنگی و فکری توجه داشت و رشد انسان‌ها در حوزه‌های گوناگون را نیز باید در سایه‌ی رشد فرهنگی و پایبندی به باورها و ارزش‌های اسلامی، مورد تحلیل و ارزشیابی قرار داد.

(منبع: مصباح یزدی، محمدتقی، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره))