آیتالله دکتر عباسی، رئیس جامعه المصطفی، در همایش بینالمللی استاد فکر، بزرگداشت علامه مصباح یزدی، با اشاره به نقش این عالم برجسته در ترویج و توسعه علومانسانی اسلامی گفت: آثار علمی استاد علامه مصباح یزدی (ره) میتواند بهعنوان منبعی غنی از علم و درس برای سالها در حوزههای علمیه مورد استفاده قرار گیرد. ایشان با عنایت خاص خداوند متعال توانستند نهادهای علمی معتبر تأسیس کنند و دانشپژوهان بسیاری را تربیت نمایند. از بزرگترین دستاوردهای ایشان، تأسیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدسسره) بود که بهعنوان یکی از مراکز علمی برجسته حوزههای علمیه شناخته میشود. نقش علامه مصباح یزدی در جریان فکری و علمی حوزههای علمیه و فضای علمی کشور بهطور چشمگیری برجسته و تأثیرگذار است.
رئیس جامعه المصطفی افزود: مؤسسه پژوهشی امام خمینی (قدسسره) در حوزه علمیه قم، بهویژه در مقایسه با سایر مراکز علمی، از ویژگی خاصی برخوردار بوده و توجه ویژهای به علومانسانی با رویکرد دینی و اسلامی دارد. علامه مصباح یزدی (ره) یکی از شخصیتهای مهم و تأثیرگذار در ترویج علومانسانی اسلامی به شمار میآید. ایشان علاوه بر فعالیتهای علمی، در عرصه اجتماعی نیز نقشی مؤثر ایفا کردند و در زندگی پربار خود، همواره به انجام مسئولیتهای دینی و اجتماعی خود پرداختند.
ویژگیهای بارز علامه مصباح یزدی
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان ویژگیهای بارز علامه مصباح یزدی خاطرنشان ساخت: ایشان همواره آنچه را که بهعنوان وظیفه دینی و اجتماعی خود میدانستند، با دقت و بدون هیچگونه محاسبه شخصی انجام میدادند. بهخاطر دارم زمانی که جمعی از استادان طرح ولایت از ایشان خواستند که بهدلیل فشارهای اجتماعی و سیاسی، از دخالت آشکار در مسائل حساس خودداری کنند، ایشان در پاسخ فرمودند: «اگر امروز در موقعیت و جایگاهی علمی و اجتماعی قرار داریم، باید از آن برای انجام تکلیف استفاده کنیم و هیچگاه از پذیرش مسئولیتها سر باز نزنیم، چرا که امروز، روز مبادا است». وی در ادامه ابراز داشت: علامه مصباح یزدی در زمینه شناخت و نقد مبانی فکری جوامع بشری پیشرو بودند. ایشان میفرمودند که باید از دیدگاههای دیگران آگاه باشیم و با جریانهای فکری مختلف آشنا شویم. به همین دلیل، این عالم فقید، شاگردان برجسته خود را به دانشگاههای معتبر خارج از کشور فرستادند تا با تفکرات و علوم روز آشنا شوند. این تلاشها در راستای آشنایی با علومانسانی و فلسفههای جدید بود تا جریان فکری حوزه علمیه همسو با سایر جریانهای فکری باشد و از تجربیات و دیدگاههای مختلف بهرهبرداری کند.
در عرصه علم و اندیشه، نقد و تحلیل ضروری است
آیتالله دکتر عباسی، با بیان اینکه علامه مصباح همواره پذیرای نقدها و نظرات مخالف بودند و با نگرشی باز، به شنیدن و بررسی نقدها میپرداختند، ابراز داشت: ایشان معتقد بودند که در عرصه علم و اندیشه، نقد و تحلیل ضروری است تا مسیر درست شناسایی شود. در عین حال، در نقد مبانی علومانسانی جدید، ایشان بسیار جدی و مصلح بودند و همواره در تلاش بودند تا این علوم را بر مبنای اصول اسلامی و الهی بازتعریف کنند.
وی در ادامه تصریح کرد: علامه مصباح یزدی بهخوبی میدانستند که علومانسانی یکی از ارکان فرهنگی تمدن جدید است. به همین دلیل، ایشان با نگاه فرهنگی و تمدنی به این علوم پرداخته و در جهت اصلاح و بازسازی آنها گامهای اساسی برداشتند. ایشان بهدرستی تشخیص داده بودند که مبانی علومانسانی میبایست بازنگری و اصلاح شود تا این علوم بتوانند در جهت پیشرفت تمدن اسلامی و انسانی مؤثر واقع شوند.
مؤسسه امام خمینی، نماد جریانسازی فکری در کشور است
رئیس جامعه المصطفی ضمن اشاره به برگزاری طرح ولایت ابراز داشت: مؤسسه امام خمینی (قدسسره) و طرح ولایت که توسط ایشان تأسیس شد، نماد جریانسازی فکری در کشور بوده و علامه مصباح هیچگاه در برابر نقدها و بررسیهای علمی عقبنشینی نکردند و همیشه در تلاش بودند تا با ارائه نظرات علمی مبتنی بر اصول اسلامی، مسیر جدیدی برای علومانسانی باز کنند.
آیتالله دکتر عباسی با اشاره به ادعای برخی افراد در نقدپذیر نبودن علامه مصباح، تصریح کرد: این سخن بههیچوجه درست نیست. ایشان بهخوبی پذیرای نقد و بررسیهای علمی بودند و بر این باور بودند که برای پیشرفت علم و فکر، باید به نقد مبانی و اصول پرداخته شود. ایشان همیشه به شاگردان و دوستان خود توصیه میکردند که خودتان نقد کنید تا دیگران نتوانند بهراحتی بر آنچه شما میسازید، خرده بگیرند.
شخصیت علمی و اخلاقی علامه مصباح یزدی کانون توجه است
عضو مجلس خبرگان رهبری، در ادامه به بیان خاطراتی از علامه مصباح یزدی پرداخت و ابراز داشت: در مؤسسه در راه حق، طرحی برای تحول حوزه به ایشان ارائه شد. پس از مدتی دقت نظر ایشان، به این نتیجه رسیدند که برای ایجاد تحول، ابتدا باید نمونهای علمی و عملی از آن ارائه شود. این رویکرد عملی و مبتنی بر عملگرایی، ویژگیای بود که علامه مصباح بر آن تأکید داشتند. این مؤسسه با همین رویکرد، فرصتهایی فراهم کرد تا شخصیتهای علمی از سراسر جهان در آن گرد هم آیند و بهویژه در حوزه علومانسانی و فرهنگی به گفتگو بپردازند.
وی با اشاره به ناکامی کسانی که تلاش کردند تا چهره علمی این عالم برجسته را خدشهدار کنند، تاکید کرد: شخصیت علمی و اخلاقی علامه مصباح یزدی همچنان در کانون توجه است و آثار علمی ایشان بهعنوان مرجع معتبر در جامعه علمی باقی خواهد ماند.
نقشی بیبدیل علامه مصباح در شکلدهی فکری جدید و سازنده در علومانسانی اسلامی
آیتالله دکتر عباسی، ابراز داشت: علامه مصباح یزدی با دیدگاههای بلند خود، نقشی بیبدیل در شکلدهی به فکری جدید و سازنده در علومانسانی اسلامی ایفا کرد. ایشان با نگاه فلسفی عمیق و فهم ژرف از مبانی دینی، علومانسانی را نه تنها ابزاری برای پاسخگویی به مسائل روز جامعه؛ بلکه ضرورتی برای شکلدهی به تمدن اسلامی مطرح کرد و در تلاش بود تا مفاهیم جدیدی از علومانسانی ارائه دهد که همنوا با اصول الهی و اسلامی باشد و از غربزدگی و تقلید بیدریغ از اندیشههای بیگانه پرهیز کند.
رئیس جامعه المصطفی تصریح کرد: فعالیتهای علمی و فرهنگی علامه مصباح یزدی موجب تأسیس جریانهای فکری معتبر در حوزههای علمیه و جامعه علمی کشور شد. مؤسسه امام خمینی (قدسسره) و طرح ولایت از آثار ماندگار علامه مصباح یزدی به شمار میآیند که زمینهساز آموزش و پژوهش و همچنین بستری بودند تا پژوهشگران بتوانند در آن به مباحث فلسفی، دینی و فکری پرداخته و به راهحلهایی جدید برای مسائل عصر خود دست یابند.
تاکید علامه مصباح یزدی بر اهمیت نقش داشتن در فرآیندهای تربیتی
وی با بیان نقش علامه مصباح یزدی در نقد علومانسانی غربی و مبانی فکری آن و ارائه راهحلهایی از درون تمدن اسلامی برای چالشهای معاصر، ابراز داشت: ایشان معتقد بودند که پیشرفت و تعالی در عرصههای علمی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تنها با توجه به مبانی فکری و اعتقادی صحیح و استفاده از آموزههای دینی ممکن است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به شاگردان استاد مصباح یزدی، ابراز داشت: علامه مصباح یزدی شاگردانی تربیت کردند که امروز در عرصههای مختلف علمی، فرهنگی و اجتماعی فعال هستند و راه ایشان را ادامه میدهند. ایشان بهطور مستمر بر اهمیت نقش داشتن در فرآیندهای تربیتی تأکید داشت تا تغییرات بنیادین در جامعه ایجاد شود.
آیت الله دکتر عباسی در پایان یادآور شد: علامه مصباح یزدی در عرصههای علمی و اجتماعی، با روحیهای جهادگرانه و مبارزاتی، به انجام وظایف خود پرداخت. ایشان هیچگاه از حضور فعال و تأثیرگذار در مسائل اجتماعی و فرهنگی دست نکشید و همواره در تلاش بود تا در جهت تحقق اصول دینی و اسلامی در عرصههای مختلف، گام بردارد. زندگی و آثار ایشان همچنان بهعنوان مرجع الهامبخش برای پژوهشگران و فعالان علمی باقی خواهد ماند و نسلهای آینده میتوانند از آن بهرهبرداری کنند. آثار و اندیشههای علامه مصباح یزدی (ره) علاوه بر داشتن ارزش برای نسل فعلی، برای نسلهای آینده نیز چراغ راهی خواهند بود.