امام مهدی(عج):  بی یدفَعُ البَلاءُ مِن أهلی و شیعَتی به وسیله من بلا از خانواده و شیعیانم دفع می شود. الغیبة، طوسی، ص ۲۸۵  

نقش نیت در مشارکت در ثواب و عقاب

انسان باید بداند هر عبادتی که انجام می‌دهد، خدا توفیق آن را به او داده است و بعد از انجام آن بگوید خدایا! چگونه شکر این نعمت را به جا آورم که توفیق انجام این عبادت را به من دادی؟! شاید ثواب این شکر از خود آن عبادت بیشتر باشد.

اشاره: طبق روال نشریه پرتو، ذیلاً خلاصه یکی دیگر از سخنرانی‌های علامه مصباح (ره) تقدیم شده است.
--------------------------------
نقش نیت در مشارکت در ثواب و عقاب
امیرالمؤمنین‌صلوات‌الله‌علیه می‌فرمایند: إِنَّما یَجمَعُ النَّاسَ الرِّضا وَالسُّخْطُ.[1] انسان‌هایی که به امر واحدی راضی باشند، در ثواب آن امر شریک هستند؛ کسانی هم که نسبت به امری ناراضی و از آن دلخور باشند، در پیامدهای آن شریک هستند. بعد خود حضرت پی کردن ناقه ثمود را مثال می‌زنند. همان‌گونه که می‌دانید حضرت صالح‌علی‌نبیناو‌آله‌وعلیه‌السلام وقتی برای هدایت قوم ثمود مبعوث شدند، مردم از ایشان خواستند که شتری را از دل کوه بیرون بیاورد تا بفهمند که ایشان از طرف خدا هستند و دعوت ایشان را قبول کنند. حضرت صالح از خدا درخواست کردند و خداوند متعال با اعجاز از دل یک سنگ صخره‌ای، شتری را بیرون آورد. بعد فرمود: از این شتر نگهداری کنید، آب چشمه یک روز برای این شتر است و یک روز برای شما؛ مبادا به این شتر آسیبی برسد که عذاب بر شما نازل می‌شود!
آن مردم بدبخت تصمیم گرفتند که شتر را پی کرده و آن را بکشند و همین کار را کردند. این داستان در پایان سوره شمس آمده است. یک نفر از آن مردم، شتر را پی کرد؛ ولی خداوند متعال همه آن مردم را مشمول عذاب قرار داد و هلاک کرد. امیرالمؤمنین‌صلوات‌الله‌علیه می‌فرمایند درست است که پی‌کننده شتر یک نفر بود؛ ولی چون دیگران هم به این امر راضی بودند، آن‌ها هم مشمول عذاب واقع شدند. به همین ترتیب، متقابلاً کسانی که به حضور ما در جنگ‌ها ازجمله جنگ صفین و جنگ‌های دیگری که حضرت امیر در آن جنگ‌ها حضور داشتند، راضی باشند، در ثواب آن با ما شریک هستند و به تعبیر رساتر، در این جنگ‌ها شرکت کرده‌اند. کسانی که از دنیا رفته‌اند و کسانی که هنوز متولد نشده‌اند؛ ولی دلشان با ماست، آن‌ها هم در این جنگ با ما شریک هستند.
به‌هرحال بنده هم چون دلم با شماست، همه شما را دوست دارم، دوست دارم دست‌وپایتان را ببوسم و در این افتخار شریک باشم، امیدوارم که خدا از صدقه سر شما به من هم عنایتی بفرماید.
ثواب زیارت امام‌رضوان‌الله‌علیه برابر با ثواب زیارت سیدالشهداصلوات‌الله‌علیه
سال گذشته که شما به اینجا تشریف آوردید، من جمله‌ای گفتم، کسانی یا از روی کج‌فهمی و یا از روز غرض‌ورزی، مدتی آن را سوژه قرار دادند و علیه ما مطالبی مطرح کردند. من در آن جلسه گفتم که بعید نمی‌دانم که به‌واسطه اینکه شما به زیارت امام‌رضوان‌الله‌علیه مشرف می‌شوید، خداوند متعال ثواب زیارت سیدالشهداصلوات‌الله‌علیه را به شما بدهد؛ برای اینکه این راه را به عشق امام حسین‌صلوات‌الله‌علیه می‌روید. شما امام را دوست دارید برای اینکه خادمی از خادمان سیدالشهداصلوات‌الله‌علیه بود و راه او را زنده کرد. شما او را به خاطر امام حسین‌صلوات‌الله‌علیه دوست دارید. من بعید نمی‌دانم اینکه شما به زیارت مرقد ایشان می‌روید، خداوند متعال ثواب زیارت سیدالشهداصلوات‌الله‌علیه را به شما عنایت بفرماید.
کسانی یا از روی نادانی و یا از روی غرض‌ورزی مدتی برای ما سوژه درست کردند و گفتند فلانی ادعا کرده که زیارت امام‌رضوان‌الله‌علیه ثواب زیارت سیدالشهداصلوات‌الله‌علیه را دارد! این ادعا بر اساس میزان‌هایی است که برای ما نقل شده و نظایر آن را درباره زیارت حضرت عبدالعظیم‌صلوات‌الله‌علیه داریم. از جمله اینکه أَمَا إِنَّكَ لَوْ زُرْتَ قَبْرَ عَبْدِ الْعَظِیمِ عِنْدَكُمْ لَکُنْتَ کَمَنْ زَارَ الْحُسَینَ بْنَ عَلِیعلیه‌السلام.[2] بنده که عقلم نمی‌رسد و نمی‌دانم کس دیگری بتواند قضاوت کند یا نه که آیا مقام امام خمینیرضوان‌الله‌علیه بالاتر است یا مقام حضرت عبدالعظیمصلوات‌الله‌علیه. من نمی‌توانم بگویم. شاید روزی چشم باز کنیم و ببینیم که مقام امام خمینی‌رضوان‌الله‌علیه در بهشت از مقام حضرت عبدالعظیم‌صلوات‌الله‌علیه بالاتر است. شما چه می‌دانید؟! چه دلیلی داریم بر اینکه چنین نیست؟! بنده نمی‌گویم این‌چنین است، می‌گویم اگر خدا چنین ثوابی بدهد، بعید نیست.
فضیلت زنده نگه داشتن یاد شهدا
امروز هم عرض می‌کنم به‌واسطه این حرکت شما که برای زنده کردن نهضت امام‌رضوان‌الله‌علیه و یاد شهدای دفاع مقدس و در حمایت از جانشین و خلف صالح امام‌رضوان‌الله‌علیه، مقام معظم رهبری‌ایّده‌الله‌تعالی، پای پیاده از استان اصفهان به راه می‌افتید و شهرهایی را طی می‌کنید، من بعید نمی‌دانم که خدا شما را در ثواب کسانی که در انقلاب یا در دفاع مقدس به شهادت رسیدند شریک کند؛ برای اینکه دل شما با آن‌هاست و شما با این کارتان، دارید راه آن‌ها را زنده می‌کنید.
مؤید این سخن، فرمایش مقام معظم رهبری‌حفظه‌الله‌تعالی است که فرمودند کسانی که یاد شهدا را زنده کنند کمتر از خود شهیدان نیستند. عین عبارت ایشان این است که «گاهی رنج و زحمتِ زنده نگه‌داشتن خون شهید، از خود شهادت کمتر نیست».[3] رحمت خدا هم که آن‌قدر فراوان است که هرچه به هرکس بدهد، کم نمی‌آید. وقتی شما آن آمادگی را دارید که اگر زمان امامرضوان‌الله‌علیه بودید یا امروز اگر جانشین امامرضوان‌الله‌علیه بفرماید «به‌پیش!» همه با دل‌وجان حرکت می‌کنید، با آن کسانی که برای دفاع مقدس حرکت کردند چه فرقی دارید؟!
در این کشور که محل نزول برکات الهی است، خداوند متعال برکات خاصی را بر شما نازل کرده و این افتخار، سعادت و توفیق بزرگ را به شما عنایت فرموده که از زنده‌کنندگان یاد امام‌رضوان‌الله‌علیه، یاد انقلاب، یاد رهبری، یاد اسلام و یاد خدا باشید؛ لذا جا دارد که خدا را بر این نعمت، بسیار شکر کنید.
با روحیه‌ای که من در شما سراغ دارم، حدس می‌زنم که شما نه‌تنها منتی بر خدا ندارید که پیاده می‌روید؛ بلکه افتخار می‌کنید و از خدا بسیار ممنون هستید که توفیق انجام این حرکت نصیبتان شده است و شاید ثواب این حالت از آن حرکتتان کمتر نباشد. انسان باید بداند هر عبادتی که انجام می‌دهد، خدا توفیق آن را به او داده است و بعد از انجام آن بگوید خدایا! چگونه شکر این نعمت را به جا آورم که توفیق انجام این عبادت را به من دادی؟! شاید ثواب این شکر، از خود آن عبادت بیشتر باشد.
دستگاه خدا دستگاه عظیمی است و سرو‌کار آن عمدتاً با دل است. کارهای بیرونی تا آنجا که نمایانگر حالات قلبی هستند، ارزش دارند. اگر از روی تظاهر و ریاکاری و اغراض دنیوی باشند، از ارزش می‌افتند؛ پس اساس، دل است. آنچه ارزش کار شما را تعیین می‌کند این است که دل شما به کجا تعلق دارد، به عشق چه کسی و برای چه چیزی حرکت می‌کنید و چه هدفی دارید؛ بنابراین بنده بعید نمی‌دانم که به خاطر این حرکتی که برای احیای نام خدا و احیای شعائر دین انجام می‌دهید، خداوند متعال ثواب شهادت و ثواب زیارت سیدالشهداصلوات‌الله‌علیه را به شما عنایت بفرماید.
انقلاب اسلامی؛ فرصت مغتنم
این فرصتی که برای ما حاصل شده به برکت امام‌رضوان‌الله‌علیه است. اگر حرکت امام‌رضوان‌الله‌علیه نبود من و شما الآن کجا بودیم؟! با آن شیبی که اسلام و نظام اسلامی در زمان ستم‌شاهی به سوی سقوط پیدا کرده بود، اکنون با گذشت پنجاه و دو سال از شروع نهضت امام‌رضوان‌الله‌علیه اصلاً معلوم نبود که برای ما چیزی از اسلام باقی مانده باشد! ما هرچه داریم به برکت نهضت حضرت امام‌رضوان‌الله‌علیه و اخلاص یاران مخلص ایشان است. جا دارد در این فرصت سعی کنیم بر بهره‌مان از معرفت، ولایت و محبت خدا و اهل‌بیت‌صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین بیفزاییم و بصیرت خودمان را نسبت به مصالح اسلام و نظام اسلامی و رهبر اسلام بالا ببریم. هرچه بر معرفت ما افزوده شود می‌تواند بر اخلاص ما بیفزاید. هرچه بر نیت و اخلاص ما افزوده شود، ارزش کار ما بالاتر می‌رود و تأثیر آن بر بقای اسلام و نظام اسلامی و نزدیک شدن ظهور ولی عصرعجلاللهفرجهالشریف بیشتر خواهد شد.
بیانات در جمع کاروان پیاده عاشقان حسینی، زائران خمینی (- 12 خرداد 1394)
پی‌نوشت‌ها:
[1]. نهج‌البلاغه، خطبه 201.
[2]. کامل‌الزیارات، ص 338.
[3]. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از خانواده‌های شهدا در تاریخ 17/02/1376.