قدرت موشکی به عنوان یکی از عناصر اقتدار جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب دستیابی به بازدارندگی راهبُردی، توسعه پیدا کرده است. یکی از نقاط اوج این فناوری را می‌توان در موشک‌های بالستیک دانست که ایران در این عرصه به لبه فناوری رسیده و توانسته است طیف متنوعی از موشک‌های بالستیک با ویژگی‌های متفاوت برای مقابله با انواع تهدیدات را طراحی و تولید کند که به همین سبب به یکی از قدرت‌های موشکی جهان و منطقه غرب آسیا تبدیل شده است.

در سال‌های اخیر با تکیه بر توانمندی داخلی و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود در فواصل زمانی کوتاه، موشک‌های بالستیک جدید و قدرتمندی مانند موشک عماد رونمایی شده که معرفی هرکدام از آن‌ها موجب خشم هر چه بیشتر دشمنان از پیشرفت ایران در عرصه دفاعی و نمایش هرچه بهتر توانایی جمهوری اسلامی در عرصه دفاعی شده است.

در این راستا، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، موشک دوربرد «عماد» را به عنوان نسل جدید موشک‌های بالستیک زمین به زمین و نخستین موشک دوربرد نقطه‌زن معرفی کرده که تمامی مراحل طراحی و ساخت آن توسط متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع انجام شده است.

ساخت موشک عماد، خط بطلانی بر تحریم گسترده علیه ایران و همچنین نشان از توجه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به ارتقاء توانمندی‌های دفاعی کشورمان است.

در عین حال، عماد اولین موشکی بود که در مهر 1394 و پس از توافق هسته‌ای برجام رونمایی شد که بسیار مورد توجه کارشناسان و رسانه‌های داخلی و خارجی قرار گرفت و واکنش‌های فراوانی در سطح بین‌المللی داشت.

رونمایی از موشک عماد

یکی از دستاوردهای مهم ایران در عرصه موشکی، موشک بالستیک عماد ساخت صنایع دفاع وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح  است که در 19 مهر 1395 با حضور سردار «حسین دهقان» وزیر وقت دفاع و سردار «امیرعلی حاجی زاده» فرمانده نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد.

البته این موشک یک سال قبل از رونمایی یعنی در سال 1394 آزمایش شده بود. سردار حسین دهقان، وزیر وقت دفاع در مراسم رونمایی از موشک عماد با اشاره به راهبرد وزارت دفاع در توسعه و تکمیل توان موشکی نیروهای مسلح و افزایش قدرت بازدارندگی موثر جمهوری اسلامی ایران، گفت: "این موشک که تمامی مراحل طراحی وساخت آن توسط دانشمندان و متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع صورت پذیرفته است، نخستین موشک دوربرد جمهوری اسلامی ایران با قابلیت هدایت و کنترل تا لحظه اصابت به هدف است که قادر است اهداف مورد نظر را با دقت بالا، مورد اصابت قرار داده و به طور کامل منهدم کند."

سردار امیرعلی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه نیز بُرد این موشک را هزار و 700 کیلومتر اعلام کرد که قرار است به عنوان سومین موشک دوربرد ایران، قدرت دفاعی کشور را تثبیت کند.

این موشک سوخت مایع، در زمان رونمایی نیز جزو اولین موشک‌های برد بلند ایرانی بود که به سر جنگی جدید و به بالک‌های هدایتی برای پرواز و تصحیح خطا در مرحله آخر مجهز شده بود.

در واقع عماد یک موشک برد بلند سطح به سطح با پتانسیل‌های منحصر به فرد محسوب می‌شود. همچنین درباره نام این موشک، برخی رسانه‌های لبنانی در آن زمان علت نام‌گذاری دقیق‌ترین موشک دوربرد ایران را برای بزرگداشت شهید عماد مغنیه عنوان کردند.

 توانایی حمله به ناوهای هواپیمابر

جمهوری اسلامی ایران، نیروی دریایی آمریکا و ناوهای هواپیمابر آن را به عنوان یک تهدید جدی برآورد کرده و اقدامات مختلفی را برای مقابله با آن با توجه به توان علمی و فنی خود در نظر گرفته است.

یکی از اقدامات در این زمینه، افزایش برد و دقت موشک‌های بالستیک به منظور دور کردن ناوهای هواپیمابر آمریکا از سواحل ایران است. در چند سال اخیر همیشه بحث‌هایی در خصوص دستیابی ایران به موشک بالستیک ضد کشتی برد بلند توسط فرماندهان عالی رتبه نظامی مطرح شده است؛ موشک‌هایی که در بردهای حتی بالای هزار کیلومتر بوده و می‌توانند اهداف دریایی را مورد اصابت قرار دهند.

بر اساس کلیپی که از یک تست عملیاتی مهم موشک عماد منتشر شده، هدفی شبیه به عرشه یک ناو هواپیمابر یا بخش کوتاهی از یک باند فرود مورد اصابت سر جنگی این موشک قرار می‌گیرد.

به منظور رهگیری اهداف ثابت می‌بایست موقعیت آن‌ها شناسایی شده و سپس موشک به  سوی اهداف پرتاب گردد؛ اما در مواردی مانند یک ناو هواپیما بر که هدف متحرک است، می‌بایست ابتدا اقدام به رهگیری و پیش‌بینی مسیر حرکت هدف و سپس شلیک موشک بالستیک کرد.

رهگیری اهداف متحرک توسط رادارهایی با برد بسیار بلند، پهپادهای شناسایی دورپرواز و نیز سیستم‌های شنود الکترونیک و… انجام می‌شود. با توجه به محدودیت استفاده از سامانه‌های ناوبری نوین جهانی، دستیابی به دقت زیر ده متر برای هدف‌گیری اهداف مختلف به ویژه هدف‌های متحرک مانند ناوهای هواپیمابر توسط موشک عماد، یک ویژگی مهم محسوب می‌شود.

موشک عماد قادر است با قدرت پیشرانه خود، تا ارتفاع بسیار بالایی حرکت کرده و پس از آن با کمک جاذبه زمین، و به صورت سقوط آزاد به سمت هدف ادامه مسیر دهد و سپس با دقت بالایی آن را مورد اصابت قرار دهد.

ویژگی‌ها

موشک بالستیک عماد از انواع موشک‌های بالستیک زمین به زمین است که وزن آن در حدود 17 تُن، طول آن بیش از 15 متر و قطر آن نیز در حدود یک متر و 25 سانتی‌متر تخمین زده می‌شود.

عماد یک موشک سوخت مایع با جدایش دو مرحله‌ای است که وزن کلاهک آن در حدود 750 کیلوگرم است و بردی بین هزار و 700 تا دو هزار کیلومتر دارد.

موشک عماد به عنوان موفقیت بزرگ صنعت دفاعی کشور، در واقع طراحی متفاوتی از همان موشک «قدر» است و شاید بتوان گفت این موشک نوعی «شهاب- 3» با سیستم هدایتی ارتقا یافته است؛ ولی دماغه مخروطی شکل آن، با این دو موشک متفاوت است.

این موشک چندین ویژگی دارد که موجب نگرانی مقامات نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا پس از رونمایی از آن شده است.

نخست سرعت بالای پیمایش مسیر توسط موشک عماد است که این موشک را قادر می‌سازد تا با موفقیت از سامانه‌های ضد موشکی رژیم صهیونیستی به نام «آرو 3» یا «پیکان 3» عبور کرده و اهداف مورد نظر در سرزمین‌های اشغالی را منهدم کند.

در واقع یکی از قابلیت‌های بسیار مهم موشک بالستیک عماد، توانایی آن در عبور از سامانه‌های ضد موشک رژیم صهیونیستی است. این سامانه‌ها به منظور انهدام موشک‌های بالستیک طراحی شده‌اند تا پیش از اصابت موشک به هدف، آن را از بین ببرند؛ اما موشک عماد مطابق با آزمایش‌های انجام شده قابلیت گذر از آن‌ها  را دارد.

دومین ویژگی این موشک، بهره‌مندی از کلاهکی است که باعث می‌شود تا پس از شلیک موشک عماد، مانورپذیری و هدایت کلاهک تا زمان برخورد و انهدام اهداف در این موشک میسر باشد. همین ویژگی باعث شده تا ضریب خطای این موشک به زیر 10 متر برسد.

وجود بالک‌هایی بر روی سر جنگی این موشک بالستیک باعث شده تا بسیاری از کارشناسان نظامی اعلام کنند که سر جنگی این موشک ایرانی توان هدایت در مرحله آخر را داشته و همچنین از دقت بسیار بالایی برخوردار است.

بدین ترتیب عماد به عنوان اولین موشک دوربرد ایرانی، قادر است تا لحظه رسیدن به هدف، توسط اپراتورهای خود کاملاً تحت کنترل باشد. موشک عماد به علت داشتن سامانه پرتاب متحرک با قابلیت حمل موشک آماده پرتاب دارای قابلیت بالقوه‌ای است که جهشی چشمگیر در صنعت موشکی ایران به وجود آورده است.

همچنین سوخت مایع این موشک به نوعی پیشرفت در پیشرانه‌های موشکی ایران محسوب می‌شود. سکوی پرتاب موشک عماد به گونه‌ای ساخته شده که بتوان از آن تحت هر شرایطی استفاده کرد. یکی از مهم‌ترین عوامل در کنترل و هدایت بهتر موشک‌ها، تنوع سکوی پرتاب است که برای این موشک به صورت متحرک و ثابت  مد نظر قرار گرفته است.

مشخصات:

وزن کلاهک: 750 کیلوگرم (مواد منفجره نزدیک 450 کیلوگرم)

برد موثر: 1700 کیلومتر

سقف پرواز: 400 کیلومتر

سامانه هدایت: هدایت اینرسی با کلاهک بالک دار برای هدایت تا لحظه اصابت

سکوی پرتاب: ثابت و متحرک.