نگاه اسلام در رابطه با تولید و توزیع ثروت
محسن رضایی
اسلام با «تولید ثروت از طریق مشروع» هیچ مخالفتی ندارد؛ بلکه هر چه جامعه اسلامی در تولید ثروت، توانمندتر و در بهرهبرداری از منابع، پیشروتر باشد تا سطح معیشتی جامعه از وضعیت قابل قبولی برخوردار شود، مطلوبتر است.
بر اساس ادله شرعی و آموزههای دینی، «کار» از نظر اسلام بسیار محترم است و تولید و ارتقاء و اصلاح اقتصاد و معیشت جامعه، ارزش محسوب میشود.
یکی از نسبتهای ناروایی که برخی «اقتصاددانهای لیبرال» به اسلام و مکتب اقتصادی اسلام میزنند این است که اسلام مخالف «افزایش تولید ثروت» و «افزایش سطح رفاه جامعه» است. این سخن، هیچ بهرهای از واقعیت ندارد و بر خلاف نگاه و منطق اسلام در اقتصاد است.
اسلام با «تولید ثروت از طریق مشروع» هیچ مخالفتی ندارد؛ بلکه هر چه جامعه اسلامی در تولید ثروت، توانمندتر و در بهرهبرداری از منابع، پیشروتر باشد تا سطح معیشتی جامعه از وضعیت قابل قبولی برخوردار شود، مطلوبتر است.
بر اساس ادله شرعی و آموزههای دینی، «کار» از نظر اسلام بسیار محترم است و تولید و ارتقاء و اصلاح اقتصاد و معیشت جامعه، ارزش محسوب میشود.
یکی از موضوعاتی که شهید صدر در کتاب «اقتصادنا» بارها بر آن تاکید میکند، همین موضوع است که اسلام نه تنها مخالف تولید و افزایش ثروت نیست؛ بلکه آن را تایید و تاکید میکند.
در صدر اسلام نمونههای عینی و عملی فراوانی برای تایید این موضوع وجود دارد؛ به عنوان مثال میتوان عملکرد حضرت خدیجه (سلام الله علیها) در زمینه تجارت و تولید ثروت را نام برد، به گونهای که ثروت ایشان، یکی از عوامل «گسترش و تقویت اسلام» محسوب میشود.
عملکرد امیرالمومنین علی (علیه السلام) در آباد کردن باغها و نخلستانهای متعدد و بخشیدن آنها به فقرای جامعه، و همچنین اهتمام امام حسن (علیه السلام) در بخشیدن اموال برای رفع فقر از جامعه، نمونههای دیگری از سیره اهلبیت (علیهم السلام) برای اصلاح معیشت و اقتصاد جامعه اسلامی است.
جامعهای که در زمینه «کار» و «تولید ثروت» ضعیف و ناتوان باشد و نتواند از منابع طبیعی استفاده بهینه کند، ناگزیر باید در زمینه اقتصادی به کشورهای دیگر «وابسته» باشد و ناچار خواهد بود در مقابل «نظام سلطه» کُرنش کند و «تسلیم» خواستههای آنها شود.
آنچه از نظر اسلام مهم است و با حساسیت بالا برای آن احکام و قوانین سختگیرانه وضع کرده، مسئله «توزیع ثروت و امکانات» در جامعه است.
اسلام بر خلاف «مکاتب اقتصادی بشری»، با «انباشت ثروت» در دست افراد محدود، بسیار مخالف است و با آن مقابله میکند. در این زمینه علاوه بر «قواعد پیشگیرانه»، احکام و قوانینی برای برخورد با «انباشت ثروتهای بادآورده» نیز وجود دارد که دولت اسلامی موظف است آنها را اجرا نماید.
در جامعه اسلامی توزیع ثروت باید «عادلانه» باشد و برای تحقق عدالت اقتصادی، دولت باید با مدیریت صحیح منابع و امکانات و با تمرکز بر مشکلات اقتصادی، با روشهای مختلفی از جمله «تکافل اجتماعی»، به سمت «توازن اجتماعی» حرکت کند.
شهید صدر تاکید میکند زندگی همراه با «عزّت» و «کرامت» برای همه افراد جامعه، خواسته اسلام است و دولت اسلامی وظیفه دارد با وضع قوانین دقیق در زمینه بهرهبرداری از منابع طبیعی و همچنین در صورت لزوم با کمک «ثروت ثروتمندان»، فقرا و مستضعفین را مورد حمایت قرار داده تا سطح زندگی آنان نیز به سطح «کفاف» و «کفایت» و «بینیازی» برسد.
هدف آمریکا از وضع تعرفه با کشورهای جهان
تجارت آزاد ابزار فریب نظام سرمایهداری است
خلاصه حرف معاون ترامپ:
ما فکر میکردیم طراح باقی میمونیم و دیگران کارگران ما خواهند بود و صرفاً تولید خواهند کرد؛ اما اشتباه کردیم و تولیدکنندگان هم توانایی طراحی میتونن پیدا کنن.
اساساً تجارت آزاد ابزاری در جهت منافع نظام سرمایهداری غرب برای چپاول سایر کشورها طراحی شده. مثال میزنم:
تصور کنید شرکت تولیدی دارید که دولت ۲۰ سال از شما حمایت کرده و به قدرت در طراحی و تولید رسیدید و عملاً هر شرکت خارجی دیگه ای بخواد با شما وارد رقابت بشه، بازنده خواهد بود!
بعد با شعار تجارت آزاد، رقابت اقتصادی شروع میشه و طبیعتاً در این جنگ، سایر شرکتها بازنده خواهند بود؛ چون در مقابلشون شرکت شما قرار داره که ۲۰ سال مورد حمایت دولت قرار داشته و به این ترتیب بازار جهانی در اختیار شرکت شما قرار میگیره!
تا اینجا همه چیز عالیه و تجارت آزاد هم نقص نداره چون در جهت منافع شرکت شماست!
اما به یکباره چشم باز میکنید میبینید شرکتهای دیگه هم شروع به رشد کردن حتی بیشتر از شرکت شما و عملاً شاهد واردات محصول شرکتهای خارجی به کشور خودتون هم هستید.
اینجا دیگه میبینید ای بابا تجارت آزاد داره بر علیه شما عمل میکنه، بنابراین چکار میکنید؟
قطعاً به زیر میز بازی میزنید و جلوی تجارت آزاد رو میگیرید؛ چون در حال آسیب دیدن هستید.
آمریکا با وضع تعرفه با کشورهای دیگه، در حال انجام چنین کاری هست و حالا دیگه تجارت آزاد اصلاً خوب نیست.
متوجه شدید که چرا تجارت آزاد ابزار فریب نظام سرمایهداری در جهت سرکیسه کردن سایر کشورهاست؟!