ماهواره ثریا، یک ماهواره سنجش از راه دور و از سری میکرو ماهوارههای تحقیقاتی - مخابراتی یا SRI ساخت پژوهشگاه فضایی ایران است که در ۳۰ دی ۱۴۰۲ توسط نسخه جدید موشک ایرانی قائم ۱۰۰ به مدار نزدیک زمین ارسال شد. این ماهواره با وزن تقریبی ۵۰ کیلوگرم در مدار ۷۵۰ کیلومتری قرار گرفته است.
ماهوارهبر قائم۱۰۰ که قابلیت حمل تا ۱۰۰ کیلوگرم را دارد، در سومین پرتاب آزمایشی خود، این محموله تحقیقاتی با جرم تقریبی ۵۰ کیلوگرم را در مدار ۷۵۰ کیلومتری قرار داد و رکورد ارتفاع پرتاب ماهواره را شکست. قائم از نوع سوخت جامد است که توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران ساخته شده است.
این ماهواره تحقیقاتی، جزو ماهوارههای سبکوزن و ابعادی به اندازه یک مترمربع است که صفر تا ۱۰۰ آن را متخصصان داخلی پژوهشگاه فضایی ایران ساختهاند.
اهدافی که برای تحقق آن ماهواره ثریا به فضا پرتاب شد، شامل آزمون عملکرد و قابلیت اعتماد زیرسامانههای ماهوارهای و بررسی وضعیت ارتباطات ایستگاههای زمینی با ماهواره است.
فناوریهایی مانند لینک ارتباطی مخابراتی، حسگرهای تعیین موقعیت، زیرسامانه تعیین توزیع و توان، تجهیزات سختافزاری و ساختارهای نرمافزاری مدیریت حالتهای مختلف و پنلهای خورشیدی بازشونده در جهت تامین بهینه توان ماهواره، در این ماهواره گنجانده شده است.
ماهواره ثریا محصول تحقیقاتی پژوهشگاه فضایی ایران از سری ماهوارههای SRI است که طراحی، ساخت و آزمون آن در سالهای گذشته انجام شده بود؛ اما با توجه به ضرورت آزمودن و عملکرد صحیح پرتابگر و ضرورت آزمودن برخی تجهیزات و زیر دستگاههای ساخته شده در پژوهشگاه بازطراحی، راهاندازی و آزمودنهای آن مجدداً تکرار شد تا به عنوان یک محموله تحقیقاتی برای صحتسنجی عملکرد پرتابگر قائم و برخی فناوریهای ماهواره مورد استفاده قرار گیرد. در موتور مرحله اول از بالکهای پایدار کننده استفاده شده که در طول پرواز از پایداری بهتری برخوردار خواهد شد. با این پرتاب، فناوری موتور رافع و پرتابگر قائم تثبیت شده است. از ویژگیهای مهم این ماهواره بر وجود مکانیزم کنترلتر به روش نازل متحرک است که در دنیا از فناوریهای جدید محسوب میشود.
با تثبیت این پرتابگر، میتوان از آن به عنوان یک ماهوارهبر عملیاتی - تجاری استفاده کرد. در همین زمان مرحله بعدی در تحقیق و توسعه ماهوارهبرهای سوخت جامد یعنی ماهواره بر قائم ۱۰۵ در حال طی شدن است که پرتاب آن برای سال آینده برنامهریزی شده است.
صحتسنجی عملکرد ماهوارهبر از مهمترین مأموریتهای در نظر گرفته شده برای ماهواره تحقیقاتی ثریا است.