شبهه:

با فیلتر واتساپ و اینستاگرام، کسب و کار میلیون‌ها نفر در مخاطره قرار گرفته است.

پاسخ:

1. آمار دقیق و علمی درباره ابعاد گوناگون کسب و کارها در فضای مجازی و به‌صورت خاص، واتساپ و اینستاگرام وجود ندارد (تعداد کسب و کارها، موارد قانونی و خلاف قانون، افرادی که شغلشان در فضای مجازی است و افرادی که از این فضا صرفاً برای تبلیغات استفاده می‌کنند، افرادی که کسب و کار مجازی شغل اصلی‌شان است و افرادی که چنین نیستند و...). آنچه مسلم است، برخی مخالفان و منتقدان فیلترینگ سکوهای خارجی بویژه اینستاگرام، در بیان آمار به‌شدت مبالغه می‌کنند.

2. متأسفانه به‌جهت قصورات و تقصیرات مسئولان در سال‌های قبل، بخشی از کسب و کارهای مجازی در سکوهای خارجی و به‌صورت خاص، اینستاگرام شکل گرفته است. به‌دلیل وابستگی این سکوها به دولت‌های متخاصم، قطعاً کسب و کارهای مذکور وضعیت ناپایداری خواهند داشت؛ چنان‌که این ناپایداری در چند برهه زمانی که اغتشاشات در کشور شکل گرفت، خود را نشان داده است. از سوی دیگر، فعالیت اینستاگرام و هر سکوی خارجی، زیان‌های جدی به اقتصاد دیجیتال کشور را در پی داشته است؛ چراکه موجب محرومیت کشور از مزایای مهم اقتصاد دیجیتال بوده است. از سوی سوم، به‌دلیل پاسخ‌گو نبودن این سکوها به حاکمیت و رعایت نکردن قوانین کشور، اولاً بخشی از کسب و کارهای موجود در این سکوها ماهیت مجرمانه دارند؛ ثانیاً به‌گواه پرونده‌های قضایی، در موارد متعددی از معاملات صورت‌گرفته در کسب و کارهای غیرمجرمانه نیز کلاهبرداری صورت می‌گیرد (چنان‌که به گزارش پلیس فتا، بخش زیادی از کلاهبرداری‌های مجازی در اینستاگرام و سایر سکوهای خارجی اتفاق می‌افتاد و به‌دلیل همکاری نکردن مدیران این سکوها با دستگاه قضایی کشور، امکان کمتری برای رهگیری و احقاق حقوق کامل مال‌باختگان وجود داشت). بنابراین لازمه ثبات و پایداری کسب و کارها در فضای مجازی، بهره‌وری کشور از اقتصاد دیجیتال، قانونمند کردن کسب و کارها و کم کردن زمینه تخلفات و کلاهبرداری‌ها، فعالیت در سکوهای داخلی است و تأخیر در این امر، موجب ضربه اقتصادی بیشتر، هم به صاحبان کسب و کار، هم به اقتصاد ملی، و هم به امنیت و فرهنگ عمومی است.

3. با مسدودسازی اینستاگرام و واتساپ، زمینه کوچ کسب و کارها به سکوهای داخلی آماده، و فرصت مناسبی برای ایجاد بستر ایمن و سالم برای فعالیت کسب و کارها فراهم شده است. بدیهی است این وضعیت به‌رغم وارد کردن خسارت کاهش درآمد در کوتاه‌مدت، در بلندمدت به‌نفع فعالان اقتصادی خواهد بود. 

4. با تلاش‌های ارزشمند انجام شده توسط مسئولان بویژه وزارت ارتباطات و وزارت اقتصاد، بسته حمایتی نسبتاً جامعی فراهم شده است. این بسته علاوه بر کاستن از خسارات کاهش درآمد فعالان اقتصادی، زمینه بهره‌وری از امکانات ویژه را نیز فراهم کرده است. بسته حمایتی دولت، در 14 ماده و30 نوع حمایت جدید برای کسب و کارهای اینترنتی و پلتفرم‌ها به تصویب رسیده است. در این بسته موضوعاتی از جمله پرداخت، تبلیغات، حمل و نقل کالا، زیرساخت، مالیات، تسهیلات، استقرار در پارک علم و فناوری و احراز هویت کسب و کارها دیده شده است.

طبق گفته وزیر محترم ارتباطات: «در حوزه پرداخت، خدماتی از جمله حساب امانی (کسر مبلغ خرید پس از اطمینان از سبد کالا)، خرید اعتباری (پرداخت وجه با فاصله از دریافت کالا)، پرداخت مستقیم، کیف پول، درگاه پرداخت و رمزریال عرضه می‌شود. 

در حوزه تبلیغات، تخفیف حداکثری تبلیغات در دستگاه‌های اجرایی و صدا و سیما برای کسب و کارها و پلتفرم‌ها دیده شده و همچنین پلتفرم موظف شده که با انجام تبلیغات، در مدت کوتاهی نصف دنبال‌کننده‌های کسب و کار در پلتفرم‌های خارجی را در پلتفرم داخلی معرفی کند. برنامه‌سازی برای معرفی در صدا و سیما و اختصاص بسته ویژه تبلیغات پیامکی، از دیگر بخش‌های تبلیغات است.

در بخش حمل و نقل کالا، تخفیفاتی در خدمات پستی دیده شده است.

در بخش زیرساخت، وزارت ارتباطات تأمین زیرساخت برای کسب و کار و پلتفرم را عهده‌دار شده است.

در بخش مالیات مقرر شده کسب و کارهایی که سابقه مالیاتی ندارند، تا سقف ۲ میلیارد تومان از مالیات معاف شوند و کسب و کارهایی که سابقه مالیاتی دارند، از تخفیف مالیاتی برخوردار شوند؛ همچنین هزینه راه‌اندازی و توسعه کسب و کار به عنوان هزینه مالیات پذیرفته شده است.

در بخش تسهیلات، متناسب با دنبال‌کننده‌های حساب کاربری، تسهیلات به کسب و کار داده می‌شود؛ همچنین برای نخستین بار حساب کاربری به عنوان دارایی نامشهود برای اعتبارسنجی یا به عنوان وثیقه نزد بانک‌ها قابل ارائه است. تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی نیز به این بخش اختصاص داده می‌شود».