سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۷ عملیات مرصاد را با هدف دفع حمله سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و پاک‌سازی مناطق تحت اشغال این سازمان، در محور اسلام‌آباد ـ کرند اجرا کردند.

بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران، مجاهدین خلق بر اساس یک زمان‌بندی ۳۳ ساعته و با بهره‌گیری از ۲۵ تیپ پیاده مکانیزه و حمایت آتش پشتیبانی ارتش عراق، دوشنبه ۳ مرداد ۱۳۶۷ در ساعت ۱۴:۳۰ با عبور از مرز خسروی، عملیات "فروغ جاویدان" را آغاز کردند. 

توپخانه ارتش عراق با اجرای آتش سنگین در نواحی مرزی موجب شد شهرهای اسلام‌آباد غرب و سرپل‌ذهاب در همان وهله اول به اشغال منافقین درآید. منافقین پس از ورود به شهر کرند در ساعت ۱۸:۳۰ و تصرف آن، به سمت اسلام‌آباد پیشروی کردند و در ساعت ۲۱:۲۰ با قطع برق و خطوط مخابراتی، این شهر را تصرف کردند. آن‌ها در مسیر حرکتشان عده‌ای از مردم و نیروهای ایرانی را به شهادت رساندند. 

منافقین در ادامه مسیر به سمت کرمانشاه، به قصد تجدید قوا در منطقه حسن‌آباد در بیست‌کیلومتری اسلام‌آباد، پشت تنگه چهارزبر، مستقر شدند و نفرات و تجهیزات خود را در یک ستون بسیار طولانی، به صورت یک فنر جمع‌شده پشت این تنگه نگه داشتند. این تنگه در ۲۵ کیلومتری غرب کرمانشاه و در جاده اصلی کرمانشاه به اسلام‌آباد غرب، معروف به راه کربلا، قرار دارد. 

فرماندهان ایرانی آن زمان حمله منافقین را یک جنگ تبلیغاتی ارزیابی می‌کردند. با انتشار اطلاعیه عراق مبنی بر تصرف شهرهای ایران و همچنین اطلاعیه رادیو مجاهدین که مردم شهرهای تصرف‌شده را به پیوستن به آن‌ها دعوت می‌کرد، جدی بودن حمله روشن شد. ستاد عملیاتی فرماندهی کل سپاه، از جبهه جنوب عازم کرمانشاه شد. همچنین تیپ‌های سپاه در منطقه غرب کشور، برای مقابله با منافقین آماده شدند. تیپ ۱۲ قائم که از قبل در ده‌کیلومتری تنگه چهارزبر مستقر بود، نخستین یگان منظمی بود که توانست بامداد ۴ مرداد ۱۳۶۷ مانع عبور منافقین از تنگه چهارزبر شود. 

حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی، فرمانده جنگ، به صادق محصولی، فرمانده تیپ ویژه پاسداران، دستور اعزام نیرو داد. اسدالله ناصح، فرمانده تیپ نبی‌اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله، مأمور شد تا با نیروهای موجود در منطقه، خط دفاعی تشکیل دهد. با دستور فرماندهی جنگ، علی شمخانی نیز مأمور شد سه گردان نیرو جمع‌آوری کند و به جاده پل‌دختر ـ اسلام‌آباد برساند تا عقبه منافقین را در سه‌راه پمپ‌بنزین در ابتدای اسلام‌آباد ببندند. 

احداث خاکریز دوجداره روی عرض جاده اسلام‌آباد ـ کرمانشاه، در بلندترین قسمت تنگه چهارزبر، تدبیر مهمی بود که تیپ ۱۲ قائم اندیشید و نقش مهمی در جلوگیری از هجوم منافقین داشت. 

تجمع تانک‌ها، خودروها و نفربرهای منافقین در پشت تنگه چهارزبر باعث شد نیروهای ایرانی در همان ساعات اولیه، بخش وسیعی از تجهیزات منافقین را منهدم کنند. 

بعد از زمین‌گیر کردن منافقین در تنگه چهارزبر و محاصره کامل آن‌ها، مرحله آخر درگیری در عملیاتی به نام مرصاد در ساعت ۱۰ شب پنجم مرداد با رمز یا علی بن ابی‌طالب آغاز شد. مرصاد به معنی کمین‌گاه است و از آنجا که نیروهای ایرانی در تنگه چهارزبر در کمین منافقین بودند و آن‌ها را رصد می‌کردند تا حمله کنند، این نام انتخاب شد و بعدها نام این تنگه به مرصاد تغییر یافت. 

جنگنده‌های عراقی از صبح روز پنجم مرداد، در چند نوبت، سایت مرکز پدافند هوایی همدان را در ۳۶ کیلومتری پایگاه شهید نوژه همدان بمباران کردند که شش افسر و درجه‌دار ایرانی شهید شدند. با پشتیبانی جنگنده‌های عراقی، منافقین تلاش کردند از تنگه چهارزبر عبور کنند؛ ولی به ‌جز سه خودروی تویوتا که آن هم در راه کرمانشاه به دست نیروهای ایرانی منهدم شدند، عمده قوای منافقین امکان عبور از تنگه را پیدا نکردند. 

خلبانان نیروی هوایی ارتش هم با ۱۲۳ سورتی پرواز، مواضع منافقین را درهم کوبیدند. بلافاصله پس از آزادسازی اسلام‌آباد، یگان‌های سپاه پیشروی به سمت کرند را آغاز کردند. قبل از رسیدن نیروهای خودی به این شهر، در ساعت سه نیمه‌شب، سه فروند بالگَرد ترابری در کرند به زمین نشست و تعدادی از منافقین و رهبری سازمان را از شهر خارج کردند. 

هم‌زمان، بالگردهای هوانیروز به فرماندهی سرهنگ علی صیاد شیرازی، ستون منافقین در دهانه تنگه چهارزبر را بمباران کردند و نیروها و کامیون‌های حامل مهمات آن‌ها را به آتش کشیدند، به ‌طوری ‌که منافقین به کوه و جاده‌های اطراف پراکنده شدند و عقب‌نشینی کردند. شهید علی صیاد شیرازی مأمور شد مسیر عقب‌نشینی را ببندد و کار منافقین را یکسره کند. او با طراحی راهبُردهای خاص خود در این عملیات، در کمترین زمان بیشترین ضربه را به منافقین وارد کرد. 

در مسیر فرار منافقین به سمت عراق، حدود دو هزار نفر از آن‌ها کشته شدند. تعدادی با قرص سیانور خودکشی کردند و عده‌ای هم دستگیر شدند. برخی سران شاخص سازمان مجاهدین خلق مانند فرهاد الفت و سعید شاهسوندی نیز در بین دستگیرشدگان بودند. بدین‌ترتیب، منافقین جمعه ۷ مرداد ۱۳۶۷ رسماً اعلام شکست کرده و عقب‌نشینی کردند. 

تهاجم مشترک عراق و سازمان مجاهدین خلق در شرایطی که ایران در حال مذاکره با دبیر کل سازمان ملل بود، موضع ایران را در برابر افکار عمومی تقویت کرد و بر انسجام درونی ایران افزود. این حرکت منافقین باعث ایجاد اختلافات شدید میان رهبری و باقی‌مانده اعضای سازمان مجاهدین خلق و شکستی راهبُردی برای آنان شد. 

مسعود رجوی، رهبر این سازمان، در نشستی به نام عاشورا، شکست عملیات فروغ جاویدان را این‌گونه توجیه کرد: «ما در تنگه چهارزبر گیر نکردیم؛ بلکه در تنگه توحید زمین‌گیر شدیم و ضعف ایدئولوژیک باعث شد تا در تنگه آرزوها و خصلت‌ها و خواسته‌هایتان درجا بزنید!» وی برای شکستن فضای سنگین بعد از این عملیات، اقدام به پذیرش نیروهای جدید از اروپا کرد. 

در سال ۱۳۷۵ در ضلع شرقی تنگه چهارزبر که حد نهایی پیشروی دشمن در استان کرمانشاه محسوب می‌شود، یادمانی برای بزرگداشت حماسه‌آفرینان عملیات مرصاد، احداث و توسط شهید علی صیاد شیرازی افتتاح شد.