یهود

یهود، یکی از بزرگ‌ترین دشمنان مسلمانان است. خداوند در سوره مائده می‌فرماید:  «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَ الَّذينَ أَشْرَكُوا»(سوره مائده، آيه 82) 

همچنین از کفار به عنوان دسته دیگری از دشمنان خدا و رسول و مومنان نام برده شده است. (سوره نساء، آیه ۱۰۱، سوره ممتحنه، آیه ۱ و سوره صف، آیه ۱۴) اینکه آنان هرگز خیرخواه اهل حق نیستند. (سوره بقره، آیه ۱۰۵)، و موانعی را برای باز ماندن مسلمانان از راه خدا ایجاد می‌کنند (سوره انفال، آیه ۳۶)، و سعی و تلاش می‌کنند که اهل حق را به کفر برگردانند (سوره نساء، آیه ۸۹)، و نهایت سعی و تلاش خود را برای نابودی اهل حق به کار می‌بندند. 

منافقان

گروه دیگری از دشمنان که قرآن از آنها نام برده، منافقین‌اند. منافق کسی است که ظاهر و باطن او یکی نیست و در اصطلاح قرآنی به فرد یا گروهی اطلاق می‌شود که برای تامین مصالح اجتماعی و سیاسی، ادعای ایمان داشته؛ اما در دل کافر و منکر است. منافق، یک دشمن ناشناخته محسوب می‌شود؛ زیرا او نقاب دوستی بر چهره دارد و جز از طریق اعمال و رفتار و گفتار خودشان، نمی‌توان به اهداف و نیات آنها پی برد. بیشترین آسیب و ضربه را در طول تاریخ اسلام، منافقین به اسلام وارد کرده‌اند. بنا بر گفته علامه طباطبایی (ره)، بدترین دشمن انسان، آن کسی است که واقعا دشمن باشد و آدمی، او را دوست خود بپندارد.

پیامبر اکرم (صل ا... علیه وآله وسلم) درباره منافقین می‌فرمایند: «من از خطر آدم باایمان و انسان مشرک بر اُمّتم نمی‌ترسم؛ چون خداوند از خطر انسان مؤمن به وسیله ایمانش جلوگیری می‌کند و مشرک را خداوند به خاطر شرکش نابود می‌سازد؛ ولی تنها کسانی که از شرّ آنها بر شما می‌ترسم، منافقان هستند. منافقانی که چرب زبان‌اند و در باطن در پی هدف دیگری هستند. سخنانشان جذّاب است؛ امّا در عمل، مبتلا به کارهای زشت‌اند.». (سفینة البحار، ذیل مادّه «نَفَق»)