فرزند صالح؛ باقیات صالحات
از نظر قرآن، فرزندآوری و تربیت نسل صالح از امور مهمی است که موجب بقای انسان میشود و بهعنوان عمل نیک، رهتوشه آخرت او و پیش فرستادهاش میگردد.
آیات قرآن تصریح میکنند که فرزندان، زینت زندگی دنیا هستند: مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست و باقیات صالحات [ارزشهای پایدار و شایسته] ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امیدبخشتر است! (کهف، آیه ۴۶)
این نوع دارایی منحصراً زینت زندگی دنیوی است و با انسان به آخرت نمیرود؛ زیرا در آخرت همه نسبتها از جمله نسبت فرزندی از میان میرود. چنانکه خدا میفرماید: پس آنگاه که در صور دمیده شود، دیگر میانشان نسبت خویشاوندی وجود ندارد و از حال یکدیگر نمیپرسند. (مومنون، آیه ۱۰۱)
پس نسبت پدر و فرزندی تنها در دنیا است و زینت زندگی دنیوی و انسان نمیتواند چنین زینت خاص دنیا را به سوی آخرت ببرد؛ اما چرا انسان این اندازه به فرزند وابسته است و میخواهد فرزند داشته باشد؟
خدا میفرماید که حکمت چنین علاقهای را باید در مسئله «بقا» جستوجو کرد. هر انسانی دوست دارد در دنیا باقی باشد و تنها راه برای بقا، داشتن فرزند است.
البته خدا میفرماید اینکه انسان بخواهد با فرزند بقای خودش را تضمین کند، خوب است؛ ولی این کمال تمام نیست؛ زیرا زمانی کمالی به تمامیت میرسد که با آخرت پیوند بخورد؛ بنابراین اگر کسی بتواند با ازدواج، فرزندانی صالح تربیت کند که بهعنوان باقیات صالحات بمانند، چنین عملی به معنای این است که برای خویش رهتوشه آخرت، از پیش فرستاده است. از همین رو در تشویق به فرزندآوری از طریق ازدواج میفرماید: زنان شما، محل بذرافشانی شما هستند؛ پس هر زمان که بخواهید، میتوانید با آنها آمیزش کنید و (سعی نمایید از این فرصت بهره گرفته، با پرورش فرزندان صالح) اثر نیکی برای خود، از پیش بفرستید! و از خدا بپرهیزید و بدانید او را ملاقات خواهید کرد و به مؤمنان، بشارت ده! (بقره، آیه ۲۲۳)
از نظر قرآن، انسان در زندگی دنیا باید کارهای نیکی را انجام دهد که برای آخرتش پیش فرستاده باشد؛ یعنی پیش از آنکه خودش به آخرت درآید، چیزهایی را قبلاً به آنجا فرستاده و داشته باشد؛ زیرا اینها اموری است که محاسبه میشود؛ چنانکه خدا میفرماید: آری ماییم که مردگان را زنده میسازیم و آنچه را از پیش فرستادهاند با آثار و اعمالشان درج میکنیم و هر چیزی را در کارنامهای روشن برشمردهایم. (یس، آیه ۱۲)
البته «پیش فرستادهها» محدود به تولید نسل و ایجاد فرزندان صالح نیست؛ بلکه شامل اعمال دیگری، چون نماز، زکات، قرضالحسنه و بسیاری از کارهای نیک دیگر میشود؛ از همین رو، خدا میفرماید: و نماز را به پا دارید و زکات را بدهید و هرگونه نیکی که برای خویش از پیش فرستید، آن را نزد خدا باز خواهید یافت؛ آری خدا به آنچه میکنید بیناست. (بقره، آیه ۱۱۰)
در جایی دیگر، بیداری و تهجد شبانه، قرائت قرآن، اقامه نماز، جهاد در راه خدا، زکات و قرضالحسنه را از مصادیق «پیش فرستادهها» برای آخرت معرفی میکند و سپس میفرماید: و هر کار خوبی برای خویش از پیش فرستید، آن را نزد خدا بهتر و با پاداشی بیشتر باز خواهید یافت. (مزمل، آیه ۲۰)
به هر حال از نظر قرآن، فرزندآوری و تربیت نسل صالح از امور مهمی است که موجب بقای انسان میشود و بهعنوان عمل نیک، رهتوشه آخرت او و پیش فرستادهاش میگردد.
غیرت ناموسی
محمود اکبری
از مهمترین وظایف هر انسان غیرتمندی، حمایت و مراقبت از ناموس و حفظ عفّت است. مرحوم نراقی (رحمه الله) درباره غیرت ناموسی میفرماید: غیرت ناموسی بدان معناست که انسان از اهل خود غافل نشود و ناموس خود را از دید نامحرمان حفظ نماید.
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) لعنت فرمودند کسی را که از همسرش غافل باشد.
امیرالمومنین حضرت علی (علیهالسلام) در این باره میفرمایند: اما تَسْتَحْیون و لا تُغارُون نِسائکم یخرجْنَ الی اْلَاسْواق یزاحِمْنَ الْعَلُوج فِی اْلَاسْواقَ الا تَغارون؟ آیا حیا نمیکنید و غیرت نمیورزید که زنانتان وارد کوچه و بازار میشوند و مزاحم مردان زورمند و خوش اندام میگردند.
حضرت در سخنی دیگر خطاب به مردم عراق میفرمایند: نُبّئتُ ان نسائکم یدافعن الرجال فی الطریق اما تستحیون؛ اطلاع یافتهام که زنانتان در کوچه و خیابان با مردان برخورد میکنند و به آنان تنه میزنند، آیا شرم نمیکنید؟
زن بسان گل بود در باغ و گلزار جهان
مرد او اندر مثل باشد چو مرد باغبان
باغبان باید که دیواری کشد بر دور باغ
تا گلش ایمن شود از دستبرد این و آن
مرد هم باید بپوشاند به زن زیب حجاب
گر همی خواهد گُلش همواره در امن و امان
ورنه میباید ببیند او به چشم خویشتن
غنچه ناموس خود را در کف بیگانگان
برخی از دانشمندان غربی همچون راسل و همفکران او نه تنها انحراف جنسی را مذموم نمیدانند؛ بلکه توصیه هم میکنند. راسل میگوید:
تمام زنان و مردان باید در جامعه آزاد باشند و قیودات خانوادگی و انحصاری آن به شوهر و زن باید از میان برداشته شوند. باید شوهران عشق زن خود را به بیگانه محترم بشمارند! و مانع روابط عاشقانه آنان نگردند، و همچنین زنان مانع ارتباط شوهران خویش با دیگران نباشند .
او میگوید: بشر توانسته است تا حدّی در مورد مال و ثروت به خودخواهی و بخل غالب گردد؛ ولی در مورد زن نتوانسته است بر این خودخواهی تسلّط پیدا کند.
از نظر او «غیرت» صفت پسندیده ممدوحی نیست و ریشه آن نوعی بخل و امساک است. مفهوم سخن راسل این است که: اگر بذل و بخشش در مورد ثروت خوب است، در مورد زن هم خوب است؛ چرا بخل و امساک و حسادت در مورد مال نکوهیده و در مورد زن ستوده است؟ چرا نان و سفره داشتن و نمک خود را خورانیدن از لحاظ اخلاق اقتصادی مورد تمجید و ستایش است؛ ولی در اخلاق جنسی مذموم است؟
استاد مطهری در پاسخ میفرماید: سرّ اینکه مرد حساسیت فوقالعادهای در جلوگیری از آمیزش همسرش با دیگران دارد این است که خلقت مأموریتی به او داده است تا نسب را در نسل آینده حفظ کند. علاقه به حفظ نسل در زن نیز وجود دارد؛ ولی به طور طبیعی فرزند به مادر انتساب دارد و اشتباهپذیر نیست، بر خلاف مرد و اگر این احساس غیرت نبود، رابطه نسلها با یکدیگر قطع میشد و هیچ پدری فرزند خود را نمیشناخت و هیچ فرزندی پدر خود را نمیشناخت و پیشنهاد اینکه انسان به عنوان مبارزه با خودخواهی، غیرت را کنار بگذارد، درست مثل این است که پیشنهاد شود غریزه علاقه به فرزند را کنار بگذارد؛ زیرا با آزادی رابطه همسر با دیگران، کسی نمیتواند فرزند واقعی خود را بشناسد.
برخی تصور میکنند بتوان با آزمایش و سونوگرافی تشخیص داد که فرزند از چه کسی است، در حالی که این آزمایشها دقیق و قطعی نیست و از طرفی میتوان با اعمال نفوذ، نتیجه آزمایشها را به نفع خود تغییر داد.