محمدعلی مجاهدی، (پدر شعر آیینی کشور) در سومین نشست آسیبشناسی شعر آیینی گفت: در سرودن شعر فاطمی، شناخت و معرفت نسبت به سیره فاطمی از طریق منابع دسته اول و معتبر اسلامی، بسیار اهمیت دارد.
سومین نشست از سلسلهنشستهای آسیبشناسی شعر آیینی با عنوان «در حریم شعر آیینی» با حضور محمدعلی مجاهدی، پدر شعر آیینی و دبیر دائمی دبیرخانه شعر آیینی کشور و محمدجواد الهی پور، حمید رمی، علیاصغر شیری و قدرت الله شفیعی از شاعران آیینی استان و مهدی توکلیان، سرپرست اداره کل کتابخانههای عمومی استان قم در کتابخانه عمومی شهدای نوبهار برگزار شد.
شعر آیینی، شعری تاثیرپذیرفته از منابع معتبر وحیانی، روایی و تاریخی اسلام
محمدعلی مجاهدی، در این نشست گفت: در تعریف شعر آیینی، گفتیم که هر مقوله منظومی که به نحوی با منابع معتبر وحیانی، روایی و تاریخی اسلام مرتبط باشد و از آنها تأثیرپذیری داشته باشد، شعر آیینی مینامیم؛ بهعبارتدیگر، شعر آیینی را میتوان از لحاظ موضوعی، به جورچین گستردهای تشبیه کرد که شعر ولایی، دینی، فاطمی، رضوی، عاشورایی و ... قطعههایی از آن را تشکیل میدهند. برای مثال، شعر دینی تعریف متفاوتی دارد و در اشعار مناقبی، خلاصه میشود و قسمت کوچکی از مجموعه شعر آیینی را در بر میگیرد.
هر چه از آموزههای اسلامی نشات گیرد، زیرمجموعه شعر آیینی است
وی در ادامه پیرامون گسترده شعر آیینی ادامه داد: آیا میشود گفت که موضوعات مرتبط به توحید، اخلاق، عرفان، جامعه، تربیت و موضوعات دیگری مثل دفاع مشروع، حضور در جبهههای نبرد حق علیه باطل، حمایت از مکتب قرآن و عترت و... از آموزههای اسلامی نشات نمیگیرند؟ خیر! بنابراین همه اینها میتوانند زیرمجموعه شعر آیینی باشند.
سرودن شعر از نظر اسلام، یک عمل جهادی است
پدر شعر آیینی کشور، در ادامه خاطرنشان کرد: از نظر شارع مقدس اسلام، سرودن شعر متعهد، یک عمل جهادی است و نمونه تاریخی آن حسان بن ثابت که از شعرای صدر اسلام و مورد عنایت پیامبر (صل الله علیه وآله وسلم) نیز بوده است و به دلیل مشکلاتی که در کودکی داشته است، از جنگ هراس داشته است و خدمت پیامبر گرامی اسلام (صل الله علیه وآله وسلم) میرسد و میگوید که من به لحاظ روحی آمادگی جنگکردن ندارم و با شمشیر انسی ندارم. حضرت به ایشان فرمودند: تو با عمل فرهنگی و شعرهایت، روحیه دشمنان اسلام را تضعیف کن و این عمل تو، عملی جهادی است.
آسیبهای ساختاری، اعتبار شعر آیینی را خدشهدار میکند
وی با تقسیمبندی آسیبهای شعر آیینی به دو بخش ساختاری و محتوایی افزود: آسیبهای ساختاری، اشعاری هستند که از نظر دستور زبان مشکل دارند و این در کنار آثار فاخر گذشتگان ما، هیچ جایگاهی نمیتواند داشته باشد و باعث هنجارشکنی، حرمتشکنی و ازبینبردن اعتبار شعر آیینی میشوند.
مسائل مالی، برخی از شاعران آیینی را منحرف کرده است
دبیر دائمی دبیرخانه شعر آیینی، با اشاره به آسیبهای شعر آیینی در سالهای اخیر ابراز داشت: جریان شعر آیینی در حال حاضر با آسیب جدیدی روبهرو شده است که برخی از شاعران آیینی ما، بهواسطه مسائل مالی، گاهی حرمت شعر آیینی خدشهدار میشود و دراینبین، شاعرانی موفق هستند که با وجود همه مشکلات، حریم شعر آیینی را محترم نگه دارند و اجازه ندهند که کیان شعر آیینی از بین برود. مجاهدی در ادامه گفت: این خطر به گوش متولیان فرهنگی کشور رسیده است. در شرایطی که بسیاری از شبکههای معاند در خارج از کشور به دنبال شیعههراسی هستند، برخی شاعران آیینی ما در داخل نیز، خوراک لازم را برای آنها فراهم میکنند و فرهنگ غنی شیعه را زیر سوال میبرد. برای مثال، شاعری سروده است که «فاطمه ایزد است و ایزد او؛ این دو پروردگار یکدگرند» این بسیار آسیبزننده است که متاسفانه برخی از ناشران نیز در تولید این آثار، مشارکت دارند و این کتابها را در شمار بالا ترویج و منتشر میکنند!
هجمههای فرهنگی وارد شده به شعر آیین باید جبران شود
وی اضافه کرد: موضوع خاص این نشست، آسیبهای شعر فاطمی است که بیش از ۲۰۰ مجموعه شعر آیینی منتشر شده بعد از انقلاب را بررسی و یادداشتبرداری کردهام و هجمههای فرهنگی را که در سالهای اخیر به شعر آیینی وارد شده است. خوشبختانه روند تولید این مجموعه شعرها، کند شده است. بااینحال وضعیت شعر آیینی کشور، هنوز مطلوب نیست و تا نقطه ایدهآل فاصله داریم.
توجه به خطوط قرمز در شعر آیینی
محمدعلی مجاهدی، با اشاره به اهمیت رعایت خطوط قرمز در سرودن شعر تصریح کرد: در اینکه حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) مورد ستم عدهای آدمکش و جانی قرار گرفتند و به شهادت رسیدند، شکی نیست؛ اما وقتی میخواهیم این فجایع را در لباس نظم به مخاطب ارائه کنیم، باید مطالب زیادی را رعایت کنیم و بایدها و نباید را در نظر بگیریم. تا زمانی که یک شاعر آیینی با این مسائل آشنا نباشد، دچار سرودن آثاری میشود که تبعات ناخوشایندی خواهد داشت و در آخرت باید در پیشگاه حضرات معصومین (علیهم السلام) پاسخگو باشد.
اهمیت معرفت فاطمی در سرودن شعر فاطمی
پدر شعر آیینی کشور، در پایان ابراز داشت: ادبیات، امروز بسیار تخصصی شده است و در سرودن شعر فاطمی، بسیار مهم است که ما از سیره فاطمی معرفت و شناخت داشته باشیم و آموزههای ما نیز دسته اول و معتبر باشد. اگر آموزههای ما مبتنی بر منابع معتبر تاریخی و دینی باشد، میتوانیم علاوه بر ولادت و شهادت حضرت فاطمه (سلام الله علیها)، پیرامون حکمت فاطمی، فطرت فاطمی، عصمت فاطمی، عترت فاطمی، غیرت فاطمی، بصیرت فاطمی، سیرت فاطمی، ولایت فاطمی، شفاعت فاطمی، غربت فاطمی و مصداقهای آن نیز شعر بسراییم.