اصول ازدواج آسان
فاطمه خدابخشی
یکی دیگر از موانع ازدواج آسان، تشریفات و رسم‌های غلطی است که دامنگیر جامعه‌ی اسلامی شده است. این رسوم و تشریفات، ازدواج را به جاده‌ی صعب العبوری بدل کرده (محمّدی اشتهاردی، 1372، ص95) که گذر از آن بسیار مشکل است. امروزه بسیاری از جوانان فکر می‌کنند خوشبختی به قیمت صرف هزینه‌های زیاد برای رزرو باغ و تالارهای مجلّل و سرو چندین نوع غذا به دست می‌آید.
رسانه در شرایط کنونی می‌بایست به ترویج ازدواج آسان بپردازد و حس زیبایی دوستی مخاطبین خود را متوجّه زیبایی‌های معنوی امر مقدّس ازدواج چون ثبات و آرامش کند تا این نگرش به تدریج جایگزین نگرش پرزرق و برق تجمل‌گرایی مادی شود و بستر حذف رسم‌های غلط و دست و پاگیر ازدواج فراهم گردد.
ازدواج امری فطری و ضروری بوده (خبوشانی، 1382، ص21) و نظام خلقت الهی، بر زوجیّت همه‌ی پدیده‌ها استوار است (افروز، 1388، ص6).
بنابراین، هر گونه خللی در این امر، اختلال در نظام آفرینش است. چنانچه صاحبان عقل و خرد نیز بر این امر اذعان کرده و عالی‌ترین برنامه جهت پیشگیری و حفظ جامعه از افتادن در غرقاب فحشا و منکرات را ازدواج در زمان مناسب دانسته‌اند (حاتم پوری، 1379، ص13).
از این رو لازم است دولت‌ها در سیاست‌گذاری‌های خود به این مسئله توجّه کنند، در واقع این موضوع بر سلامت کلی اشخاص و توسعه‌ی پایدار کشورها تأثیرگذار خواهد بود (رشیدی، محمدزاده، 1397، ص47) و بستر را برای آرامش و ثبات بیشتر جوامع فراهم خواهد کرد. در این نوشتار کوتاه سعی بر این است که راهکارهایی برای ترویج ازدواج آسان ارائه گردد تا زمینه‌ی احیای سنّت نبوی در این شرایط فراهم گردد.
الف) تصحیح نگرش مادی‌گرایانه به امر مقدّس ازدواج
امروزه مراسم ازدواج به یکی از پرهزینه‌ترین مراسم زندگی هر شخص بدل شده است. از این رو بسیاری از افراد به خاطر هزینه‌های سرسام‌آور آن، از این امر مقدّس سر باز می‌زنند و زندگی مجردی را بر تشکیل خانواده و رسیدن به ثبات و آرامش روحی ترجیح می‌دهند.
این در حالی است که خداوند متعال در قرآن کریم ازدواج را سبب گشایش و بی‌نیازی دانسته است: «وَ أَنْکحُوا الْأَیامی مِنْکمْ وَ الصَّالِحِینَ مِنْ عِبادِکمْ وَ إِمائِکمْ إِنْ یکونُوا فُقَراءَ یغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیم»(نور/32)؛ مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد. خداوند گشایش دهنده و آگاه است!
بنابراین، مهم‌ترین عامل بازدارنده در ازدواج، کم توجّهی یا بی‌توجهی به این توصیه‌ی الهی و نگرش مادی‌گرایانه نسبت به امر مقدّس ازدواج است.
در حالی که اصل زوجیّت، کفویت فکری، عقیدتی، اخلاقی و رفتاری داوطلبان ازدواج را می‌طلبد و به تمکّن مالی و تبار اقتصادی و اجتماعی خانواده‌ها و خویشاوندان آن‌ها ربطی ندارد (افروز، ص23).
از این رو هر چند در شرایط کنونی، فقر و بیکاری در جامعه افزایش یافته؛ امّا این امر نباید سدّی در برابر ازدواج جوانان ایجاد کند. زیرا خداوند به کسانی که برای انجام دستور الهی تصمیم به تشکیل خانواده می‌گیرند، نوید گشایش و بی‌نیازی داده است.
ب) حذف تشریفات و رسم‌های غلط
یکی دیگر از موانع ازدواج آسان، تشریفات و رسم‌های غلطی است که دامنگیر جامعه‌ی اسلامی شده است. این رسوم و تشریفات، ازدواج را به جاده‌ی صعب العبوری بدل کرده (محمّدی اشتهاردی، 1372، ص95) که گذر از آن بسیار مشکل است.
امروزه بسیاری از جوانان فکر می‌کنند خوشبختی به قیمت صرف هزینه‌های زیاد برای رزرو باغ و تالارهای مجلّل و سرو چندین نوع غذا به دست می‌آید.
آن‌ها هزینه‌های بسیاری را صرف گل آرایی و تزیین مراسم عروسی، دوخت لباس، آتلیه و غیره می‌کنند تا خوشبختی را برای خود و همسرشان به ارمغان آورند.
در حالی که هیچ ارتباطی میان خوشبختی واقعی و صرف این هزینه‌های سرسام‌آور وجود ندارد. ازدواج یک رابطه‌ی انسانی است که بر اساس محبّت و عاطفه شکل می‌گیرد و هر چه این محبّت بیشتر باشد، بر رضایت‌مندی زوجین افزوده می‌گردد و همزیستی میان آن‌ها آرام‌تر می‌شود؛ بنابراین، هیچ ارتباطی میان برگزاری مراسم با تشریفات خاص و احساس خوشبختی وجود ندارد (بیانات در مراسم خطبه‌ی عقد، 9/ 4/ 1375). در حقیقت عشق و محبت است که روح زندگی مشترک است (خبوشانی، ص87) و سبب پایداری و ثبات ازدواج می‌گردد (بیانات در مراسم خطبه‌ی عقد، 30/ 7/ 1376)
در واقع این عشق و محبّت از محبت‌های خدایی بوده و اساس خوشبختی است (بیانات در مراسم خطبه‌ی عقد، 19/ 1/ 1377).
خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمْ مِنْ أَنْفُسِکمْ أَزْواجاً لِتَسْکنُوا إِلَیها وَ جَعَلَ بَینَکمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِک لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکرُونَ» (روم/21)؛و از نشانه‌های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد. در این نشانه‌هایی است برای گروهی که تفکر می‌کنند.
به همین دلیل در دین اسلام هیچ تأکیدی بر برگزاری مراسم عروسی نشده؛ بلکه آنچه مورد توجّه واقع شده، دادن ولیمه است که آن هم امری مستحب است (خمینی، 1390، ج2، ص238).
ج) مبارزه با فرهنگ تجمل‌گرایی، مدپرستی و فخرفروشی
نگرش مادی‌گرایانه به ازدواج و مرسوم شدن تشریفات غلط، از پیامدهای فرهنگ تجمل‌گرایی، مدپرستی و فخرفروشی است؛ بنابراین با تصحیح نگرش جامعه به این امور، بستر برای ازدواج آسان و بی‌دغدغه‌ی جوانان فراهم خواهد شد.
بعضی‌ها ازدواج را آلوده به مادیات می‌کنند و این صحنه‌ی پاک، لطیف و وجدانی را به صحنه‌ی تفاخرها و تناقض‌ها و زیاده‌روی‌ها تبدیل می‌کنند (بیانات در مراسم خطبه‌ی عقد، 20/ 4/ 1370).
این در حالی است که پیامبر گرامی اسلام و ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام) با تجمل‌گرایی و فخرفروشی، سخت مخالف بوده‌اند. در روایتی می‌خوانیم هیئتی از مسیحیان نجران با لباس‌های ابریشم به خدمت پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) رسیدند؛ اما پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) آن‌ها را نپذیرفتند و حتّی حاضر نشدند یک کلمه با آن‌ها سخن بگوید.
وقتی از حضرت امیر (علیه السلام) علّت روی‌گردانی پیامبر را جویا شدند، حضرت فرمودند: این‌ها باید لباس‌های زیبا و گران قیمت خویش را از تن بیرون کنند، سپس خدمت پیامبر برسند.
آن‌ها چنین کردند، پس پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) آن‌ها را پذیرفتند و با آن‌ها سخن گفتند، سپس فرمودند: «والذی بعثنی بالحق لقد أتونی المرة الاولی وإن إبلیس لمعهم»؛ سوگند به خدایی که مرا به حق فرستاده، نخستین بار که این‌ها بر من وارد شدند، دیدم که شیطان نیز به همراه آن‌هاست (مجلسی، 1403، ج21، ص337).
این سخن پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) برگرفته از آیات الهی است؛ آنجا که خداوند متعال می‌فرماید: «الْمُبَذِّرِینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطِین» (اسراء/27)؛ تبذیرکنندگان، برادران شیاطین‌اند.
«تبذیر» معادل فارسی «ریخت و پاش» بوده (مکارم شیرازی، 1396، ص182) و بدین معناست که انسان مالش را در غیر موارد ضروری، مصرف کند؛ به گونه‌ای که به اتلاف و تضییع بینجامد (همان، ص187).
مسلماً هزینه‌های سرسام‌آوری که به قصد تجمّل و تفاخر و مدگرایی به هزینه‌های ازدواج تحمیل می‌شود، مصداق بارز تبذیر بوده و اعمال چنین کسانی، هم‌ردیف و هماهنگ با اعمال شیاطین است (همان، ص184).
نکته‌ی جالب اینجاست که خداوند در قرآن کریم پیوسته از وسوسه یا ولایت شیطان بر افراد، سخن گفته و فقط در این آیه‌ی شریفه از تعبیر «برادران شیاطین» استفاده کرده است.
این بدان معناست که کار ایشان از وسوسه گذشته و به مرحله‌ی همکاری و معاونت با شیطان رسیده است (قرائتی، 1383، ج7، ص46). این امر نهایت قبح و زشتی عمل تجمل‌گرایان و مدپرستان را نشان می‌دهد که خواسته یا ناخواسته دچار فخرفروشی نیز شده‌اند.
نتیجه و پیشنهاد
حل مشکل ازدواج جوانان در شرایط کنونی مستلزم تصحیح نگرش جامعه است. در این زمینه سریع‌ترین و موثّرترین روش برای تغییر در یک باور اجتماعی، استفاده از رسانه می‌باشد.
رسانه در شرایط کنونی می‌بایست به ترویج ازدواج آسان بپردازد و حس زیبایی دوستی مخاطبین خود را متوجّه زیبایی‌های معنوی امر مقدّس ازدواج چون ثبات و آرامش کند تا این نگرش به تدریج جایگزین نگرش پرزرق و برق تجمل‌گرایی مادی شود و بستر حذف رسم‌های غلط و دست و پاگیر ازدواج فراهم گردد.
مسلماً اگر ازدواج به دور از تجمّلات و با خرید وسایل اولیّه و ضروری شروع شود، زوجین ارزش چیزهایی را که با همکاری و همیاری هم به دست می‌آورند بهتر و بیشتر خواهند دانست (رشیدی، محمّدزاده، 1397، ص111) و این همکاری و همیاری، زمینه‌ی استحکام پیوند آن‌ها را فراهم خواهد کرد.
دسته بندی مطالب:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
- 1 از 151
- شماره بعدی
مطالب این سایت متعلق به نشریه پرتو بوده و استفاده از مطالب اختصاصی آن با ذکر منبع بلامانع است.
