محمد ملک‌زاده

 

۱۳ آبان، در حافظه ملت ایران، نقطه اشتراک سه ضربه کاری به استکبار جهانی است. این روز، تجلی یک گفتمان مستمر مبارزاتی است که ریشه‌های عمیق در تاریخ معاصر ایران دارد. این سه رخداد، به‌مثابه سه فصل یک کتاب‌اند که سیر منطقی مبارزه ملت ایران را ترسیم می‌کنند: فصل نخست، «نه به وابستگی»؛ فصل دوم، «نه به استبداد»؛ فصل سوم، «نه به سلطه جهانی».

۱ . تبعید امام خمینی (ره) و اعتراض به کاپیتولاسیون در ۱۳ آبان ۱۳۴۳

در این روز، اعتراض تاریخی حضرت امام خمینی (ره) به لایحه ننگین «کاپیتولاسیون» اوج گرفت. کاپیتولاسیون که در ظاهر یک توافقنامه حقوقی ساده به نظر می‌رسید، در باطن، اعطای مصونیت قضایی کامل به مستشاران آمریکایی مقیم ایران بود. این مصونیت به این معنا بود که شهروندان خارجی، به‌ویژه آمریکایی‌ها، تحت قوانین محلی ایران قرار نمی‌گرفتند و هر جنایتی که مرتکب می‌شدند، باید در دادگاه‌های کشور خودشان محاکمه می‌شدند؛ امتیازی که از نظر امام، استقلال سیاسی و حاکمیت ملی ایران را به طور کامل زیر پا می‌گذاشت و کشور را به تحت‌الحمایگی آمریکا درمی‌آورد. امام خمینی این لایحه را استقلال‌زدایی از کشور دانست. واکنش رژیم پهلوی به این اعتراض، دستگیری و تبعید رهبر انقلاب به ترکیه بود. این اقدام، هرچند در کوتاه‌مدت امام را از صحنه ایران دور ساخت؛ اما به مثابه شعله‌ای بود که آتش زیر خاکستر انقلاب را شعله‌ورتر کرد. این واقعه، نخستین سند رسمی ملت بر لزوم مبارزه با نفوذ و سلطه خارجی بود.

۲ . کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان ۱۳۵۷

دهه ۵۰ شمسی، اوج خفقان و سرکوب در دوره پهلوی بود. همزمان با اوج‌گیری مبارزات مردمی، دولت شاه با حمایت مستقیم ایالات متحده، تلاش می‌کرد با ترفندهایی نظیر انقلاب سفید، ساختارهای اجتماعی و فرهنگی ایران را غربی کند. در سال ۱۳۵۷، فضای جامعه انقلابی و دانشجویی مملو از نفرت از دخالت‌های آشکار آمریکا بود. در روز ۱۳ آبان ۵۷، دانش‌آموزان انقلابی در اعتراض به حکومت و حمایت‌های خارجی، تجمعی عظیم را در مقابل دانشگاه تهران برگزار کردند. این تظاهرات مسالمت‌آمیز با دستور مستقیم نیروهای امنیتی پهلوی، به خاک و خون کشیده شد. صدها دانش‌آموز و دانشجو به شهادت رسیدند. این حادثه، به طور نمادین، شهادت نسل آینده ایران در برابر قدرت‌های سلطه‌گر بود و به یکی از محورهای اصلی بسیج عمومی علیه شاه و حامیانش تبدیل شد. این روز، «نه» به استبداد وابسته به غرب را فریاد زد.

۳ . تسخیر لانه جاسوسی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸

یک سال پس از پیروزی انقلاب، دولت موقت ایران همچنان تحت تأثیر فشارهای نفوذی‌ها و جریان‌های لیبرال داخلی بود که خواهان حفظ رابطه با غرب، به‌ویژه آمریکا بودند. دانشجویان پیرو خط امام، با درک این خطر که سفارت آمریکا صرفاً یک مرکز دیپلماتیک نیست؛ بلکه کانونی برای طراحی کودتاهای ضد انقلابی، حمایت از منافقین، و تحریکات داخلی است، دست به عملیات تاریخی تسخیر این لانه زدند. این عملیات که امام خمینی (ره) آن را «انقلاب دوم» نامید، ضربه‌ای مهلک به هیمنه آمریکا وارد کرد. این اقدام، به جهان نشان داد که انقلاب اسلامی تنها یک تغییر رژیم سیاسی نیست؛ بلکه یک تغییر پارادایم کامل در روابط بین‌الملل است. پیام این واقعه، اعلام رسمی پایان دوران سلطه‌پذیری در ایران و تأکید بر استقلال کامل سیاسی بود.

پیام امروزِ ۱۳ آبان برای امت اسلامی

بر اساس مکتب امامین انقلاب، مبارزه با استکبار، صرفاً یک انتخاب سیاسی در دوران مبارزه نیست؛ بلکه تکلیف شرعی - الهی برای حفظ دین، هویت ملی و جامعه مؤمنان است. در عصر حاضر، این تکلیف در سه میدان اصلی عملیاتی می‌شود:

۱ . جهاد روایت (نبرد ادراکی)

در فضایی که دشمن از تمام ابزارهای رسانه‌ای برای درهم شکستن اراده عمومی بهره می‌برد، جهاد روایت اهمیت حیاتی دارد. افشای پشت پرده اقدامات استکبار در منطقه (مانند حمایت از تروریسم، جنگ‌افروزی و خیانت‌های تاریخی)، تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی و اثبات اینکه عزت در گرو ایستادگی است نه تسلیم و سازش، و امیدافزایی از وظایف صاحبان قلم و اندیشه است. 

۲.  جهاد ظرفیت‌سازی (اقتصاد مقاومتی و تقویت توان علمی)

تضعیف بنیان‌های اقتصادی و علمی کشور، از اهداف اصلی جنگ ترکیبی است. جهاد ظرفیت‌سازی به معنای تولید علم و فناوری راهبردی و رهایی از وابستگی به غرب است که همواره با تهدید قطع ارتباط همراه است. تمرکز بر تولید داخلی، کاهش وابستگی به نفت و دلار، و ایجاد تاب‌آوری در برابر تحریم‌های اقتصادی، استقلال واقعی را تضمین می‌کند.

۳ . جهاد همبستگی امت اسلامی و ملت‌های آزاده

مبارزه با استکبار، محدود به مرزهای ایران نیست؛ این یک ائتلاف جهانی از ملت‌های تحت ستم است. از این رو استمرار حمایت از جبهه مقاومت و ترویج الگوی ایستادگی برای ملت‌های آزاده جهان و نشان دادن این الگو که دولت‌ها و ملت‌ها می‌توانند با اتکا به خدا و ایمان، در برابر ابرقدرت‌ها ایستادگی کنند و پیروز شوند، گام مهمی در مبارزه با نظام سلطه است. 

بدین ترتیب می‌توان ۱۳ آبان را سرمایه هویتی ملت ایران و محور مقاومت دانست؛ سندی که به جهان آموخت عزت، محصول ایستادگی است.