دو سال پیش در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ انتخابات سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد و مردم سراسر کشور با حضور در پای صندوق‌های رای، از میان کاندیداهای سیزدهمین دوره انتخابات، به گزینه مدنظر خود رای دادند و در نهایت نیز آیت‌الله رئیسی توانست با کسب بیشترین رای به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود.

امروز با گذشت حدود دو سال از فعالیت دولت و به بهانه دومین سالگرد انتخابات، فرصتی مناسب برای بررسی و ارزیابی دستاوردهای حاصله و مسیر طی شده در راستای تحول و پیشرفت، فراهم آمده است.

دولت سیزدهم در حالی تشکیل شد که بدهی به بانک مرکزی از ۱۳ هزار میلیارد تومان تا پایان سال ۹۱ به ۱۱۵,۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ رسیده بود که خبر از رشد ۷۰۰ درصدی نقدینگی می‌داد. بر اساس آمار اعلام شده، دولت گذشته در هشت سال عمر مسئولیت خود، به طور خالص بیش از ۵۴۰ هزار میلیارد تومان از نظام بانکی استقراض کرده بود و در چهار‌ماهه اول ۱۴۰۰ که ماه‌های پایانی دولت بود، نه تنها بخش زیادی از ظرفیت انتشار اوراق و استقراض دولت استفاده شده بود؛ بلکه در این شرایط هم بیش از ۵۴ هزار میلیارد تومان پول چاپ شد، تا با بی‌انضباطی مالی، کسری بودجه رفع شود و تبعات آن برای دولت جدید هم به جای بماند!

دولت سیزدهم در شهریورماه ۱۴۰۰ در حالی شروع به کار کرد که فشار سنگینی را برای تامین هزینه‌های جاری و عمرانی دولت تجربه می‌کرد. با این حال در ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ یعنی حدود چهار ماه از تشکیل دولت، موفق شد «بدهی ۵۴ هزارمیلیاردی دولت قبل» را به بانک مرکزی تسویه کند.

این دولت در دو ماه نخست ۱۴۰۱ هم یک ریال از بانک مرکزی استقراض نکرد که در سال‌های بعد از انقلاب، بی‌سابقه بوده است که به گفته مسئولان اقتصادی دولت، این نشان  از اهتمام جدی دولت در انضباط مالی و بودجه است.

کنترل و مبارزه با کرونا

مرگ روزانه ۷۰۰ نفر به دلیل بیماری کرونا، ضعف مفرط مجموعه‌های دولتی در مدیریت بحران کرونا و ممانعت دولت‌های غربی از ورود واکسن کووید به کشور، یکی از چالش‌های مهم دولت سیزدهم در شروع فعالیت بود.

با این حال، دولت توانست کارنامه بسیار خوبی را در عرصه کنترل و مبارزه با کرونا بردارد و می‌توان گفت که «مهار کرونا» یکی از اقدامات بسیار ارزشمند دولت سیزدهم بود. بر همین اساس هم شاهد رکورد ١٣ روز بدون فوتی کرونا در آذرماه ١۴٠١ بودیم. ثبت این رکورد در حالی بود که ما از ابتدای همه‌گیری کرونا در کشورمان، هزاران نفر از هم‌وطنانمان را از دست داده بودیم. تولید واکسن در کنار واردات آن که با تلاش دولت صورت گرفت، موجب شد تا آمار فوتی‌ها و مبتلایان به کرونا، روزبه‌روز پایین‌تر بیاید تا جایی که بعد از مدتی، شرایط این بیماری در کشور عادی شد. روی کار آمدن دولت سیزدهم و عزم جدی رئیس‌جمهور سبب شد تا وی شخصاً پیگیر خرید و ثبت سفارش واکسن شود. تماس‌های شخصی ابراهیم رئیسی با رئیس‌جمهور چین سبب شد تا زمینه خرید واکسن سینوفارم فراهم شود.

تلاش‌ها موجب شد تا ایران که یک زمان به شدت نیازمند واردات واکسن بود، به «تولیدکننده واکسن» تبدیل شد و دیگر نیازی به واردات واکسن نداشت و به لطف تلاش دانشمندان جوان، از یک واردکننده واکسن کرونا به صادرکننده آن تبدیل شد.

۱۱ راهبرد دولت سیزدهم برای فعالیت

پیشرفت همه‌جانبه اقتصادی، ساماندهی نظام پولی و بانکی، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور، تلاش برای حل مشکلات مسکن و بهبود زندگی شهری،  توسعه صنعت و معدن، توسعه صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، نقش‌آفرینی و تعامل در موضوعات بین‌المللی، حفظ و مدیریت آب، برق و محیط‌زیست، بهداشت، سلامت، جمعیت و خانواده و ارتقای نظام آموزش، پرورش و تربیت یازده راهبرد بود که دولت در حوزه‌های مختلف انتخاب کرد و ذیل هر کدام از این محورها نیز راهبردهایی را تعریف کرد و بر اساس آن، کار را دنبال کرد.  دولت سیزدهم  که با شعار و گفتمان دولت مردمی و با هدف تحول در عرصه خدمت تشکیل شد، تاکید دارد که بر اساس منویات مقام معظم رهبری و با استفاده از نظر کارشناسان و صاحب‌نظران و شناسایی مطالبات مردم، در راستای ایجاد تحول، ابتدا چالش‌ها، آسیب‌ها و مسائل کشور را احصا کرده و مبتنی بر آن، نقاط ضعف و قوت کشور را مشخص کرده است.

بر اساس آنچه مسئولان دولتی اعلام کردند: راهبرد دولت، ایجاد تحول در کشور از طریق تبدیل نقاط ضعف به نقاط قوت و تقویت نقاط قوت است.

 گفتگوی مستقیم با مردم و نخبگان و ارائه گزارش عملکرد و اقدامات، رویکردی است که مسئولان دولت معتقدند در طول دوره فعالیت، به عنوان رویکرد اساسی به آن توجه داشته‌اند.

مسلماً ارزیابی عملکرد و بررسی میزان موفقیت دولت در عمل به وعده‌ها، مستلزم شناخت نسبت به وضعیت و شرایط شروع به فعالیت آن است و با توجه به گذشت نزدیک به دو سال از فعالیت دولت و به منظور ارزیابی عملکرد و اقدامات صورت گرفته، تشریح شرایط کشور در زمان شروع به کار دولت ضرورت دارد. جدا از مسئله کرونا که به آن پرداخته شد، کاهش شدید درآمدهای دولت به دلیل وضعیت اسفناک فروش نفت (بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه در روز) و عدم دسترسی به درآمد حاصل از آن به دلیل تحریم‌های ظالمانه، کسری شدید بودجه و به تبع آن، افزایش سرسام‌آور تورم را اجتناب‌ناپذیر کرده بود.

شروع تنش‌های منطقه‌ای و جنگ اوکراین، از جمله عوامل مهمی بود که بر شرایط کشور تاثیر داشت. در کنار همه این چالش‌ها و مسائل دیگر، بی‌برنامگی دولت و بی‌انگیزگی دولت قبل برای بهبود شرایط، مهم‌ترین موضوعی بود که باعث ناامیدی و نارضایتی مردم از شرایط کشور شده بود. تورم بالای ۵۰ درصد، رشد بالای نقدینگی، افزایش خاموشی‌ها در فصل تابستان، کاهش ذخایر آبی کشور و رشد اقتصادی منفی، نتیجه فقدان تدبیر و امید در مجموعه دولت بود که کار را برای هر دولت دشوار می‌نمود که با عنایت الهی و رهنمودهای رهبری معظم انقلاب آسان گردید. دولت سیزدهم نیز در دو سال فعالیت خود، با چالش‌هایی جدی مواجه بوده که مهم‌ترینش آشوب‌ها و ناآرامی‌های طراحی شده از سوی جریان معاند و دولت‌های مستکبر بوده است. با این حال اما مسئولان دولت معتقدند با این همه مسائل، از تمرکز دولت بر حل مسائل و مشکلات مردم، فرو کاسته نشد و مسیر تحول و پیشرفت ادامه پیدا کرد.

ادامه دارد...